Ukrayna uçağının İran tarafından yanlışlıkla düşürülmesi sonrası çıkan kriz Tahran Üniversitesi’nin yayımladığı raporla yeni bir boyut kazandı. Siber Analiz Merkezi’nin raporunda, İran Hava Savunma Sisteminin ‘siber saldırıya’ uğramış olma ihtimalinin ağırlık kazandığı tespitine yer veriliyor

YAKUP ASLAN / TAHRAN

Ukrayna Havayolları’na ait uçağın İran ordusu tarafından “yanlışlıkla düşürülmesine” dair soruşturma sürerken, Tahran Üniversitesi önemli bir rapor yayımladı. Raporda Hava Savunma Sistemlerine siber saldırı yapıldığına dair birçok emarenin olduğuna yer verildi. Tahran Üniversitesi Siber Analiz Merkezi’nin yayımladığı raporda dikkat çeken ayrıntılar bulunuyor.

‘SİSTEM UÇAĞI SEYİR FÜZESİ OLARAK ALGILADI’

Tahran Üniversitesi Siber Analiz Merkezi’nin yayımladığı raporda, İran Devrim Muhafızları Ordusu HavaUzay Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade’nin uçağın düşürülmesinden üç gün sonra yaptığı açıklamanın şüpheleri kuvvetlendirdiğine dikkat çekiliyor. General Hacızade’nin konuşmasındaki “Hava savunma sistemlerimiz Ukrayna uçağını seyir füzesi olarak algıladı. Olay sırasında iletişim hatlarında problem yaşandı ve operatör, füze fırlatma izni alamadı. Hedefi vurmak ya da vurmamak için 10 saniye içinde karar alması gerekiyordu. Nihayetinde bu kötü kararı verdi ve uçak vuruldu” ifadelerinin siber saldırı ihtimaline ilişkin hayati bir önem arz ettiği belirtiliyor.

‘DELİLLER SİBER SALDIRIYI İŞARET EDİYOR’

Raporda, General Hacızade’nin açıklamasına ilişkin şu ifadelere yer veriliyor: “Delilleri incelediğimizde ABD’nin İran’a karşı siber saldırı yapma ihtimali öne çıkıyor. General Hacızade’nin konuşmasında iki nokta çok dikkat çekicidir. Birincisi, radar operatörünün radar ekranında Cruise füzesi (Seyir füzesi) görmesi ve ikincisi radar operatörünün komutanları ile konuşmak için irtibat kurmak istediğinde irtibat sisteminde meydana gelen arıza nedeni ile kuramamış olmasıdır.”

PENTAGON’UN SİBER SALDIRI STRATEJİSİ

Tahran Üniversitesi Siber Analiz Merkezi’nin yayımladığı raporda, “siber savaş” taktiğinin Pentagon’un önemli savaş stratejilerinden biri olduğuna vurgu yapılıyor, raporda Boing şirketinin siber saldırılar konusunda ABD ile çeşitli ortak çalışmalar yaptığı iddialarına da yer veriliyor. Şu ifadeler kullanılıyor: “ABD’nin Siber Savaş konusunda çok büyük bir deneyimi bulunuyor, ABD düşmanlarına karşı bu teknolojinin kullanılmasını her zaman bir strateji olarak benimsemiştir. Dikkate almamız gerekiyor ki Boing şirketi yani Ukrayna hava yollarının uçağını da üreten şirket, ABD’nin siber savaşlar konusu ile ilgilenen en önemli şirketlerdendir. Esasen ABD’nin ‘left on lance’ (fırlatmada arıza oluşturmak) ifadesinin resmi raporlarında da geçen bir strateji olduğu açıktır. Buna göre siber saldırıları kullanarak balistik füzeler fırlatılmadan önce veya sonra füze sistem ve radarlarına müdahale etmek bir stratejidir.”

‘HEDEF İRAN FÜZELERİ’

Rapora göre ABD’nin siber saldırı taktiklerinin temelinde İran’ın sahip olduğu , TBM formatlı balistik füzeler var. İlgili raporda konuya şu ifadeler ile dikkat çekiliyor, “ABD Siber saldırıları uydular ve İnsansız Hava Araçları aracılığı ile gerçekleştiriyor. Atlantik Araştırmalar Merkezinin (Centre for Atlantic and Global Studies) raporlarına göre, siber saldırının füzelerle ilgili kısmında hedefte olan füze türü İran’ında sahip olduğu TBM formatlı balistik füzelerdir (Tactic Ballistic Missile).”

‘İLK SALDIRILARI DEĞİL’

“İran’ın füze sistemlerine karşı siber saldırıların başka örneklerine daha önce de şahit olundu, bir buçuk yıl önce, İran iki aşamalı motora sahip bir balistik füze denemesi gerçekleştirdi. Bu füzenin deneme fırlatılışında, fırlatılmanın ardından birinci aşama motor sonusuz çalıştı ve kendi fonksiyonunu sorunsuz bir şekilde tamamladı. Birinci motorun füzeden ayrılması sonrasında ikinci motor çalışmaya başladı, ikinci motorun görevi devralmasından bir kaç saniye sonra motor kendini durdurdu. Nedeni alıcıya ulaşan “motoru durdur” sinyali idi. Motor gelen bu komut ile durdu ve bu sinyal füzenin yolun yarısında düşmesine neden oldu. Bu konuda en dikkat çekici nokta şuydu ki; bilimsel ve teknik açıdan füze motorunda herhangi bir sorun yoktu ve füze fırlatma kontrol merkezi apaçık füzeye çalışmaması dorultusunda sinyalin geldiğine şahit oldu, ancak engelleyemedi. Olayın arından tüm çalışmalara rağmen füzeye gelen sinyalin kaynağının neresi olduğu tespit edilemedi ve siber saldırı olarak kesin bir şekilde kayıtlara geçti.”

‘SURİYE’DE DE YAPTILAR’

“İtalyan savunma sanayi sitesinin raporuna göre ABD Suriye’de de aynı müdahalelerde bulunmuştur. Örneğin bir siber saldırıda, Suriye radar sistemleri füze aldırısına dair alınan sinyallerle alarma geçmiş ancak olayın ardından, bunun bilinmeyen bir kaynaktan gelen dış müdahale olduğu anlaşılmıştır.”

‘OPERATÖR HATASI DEĞİL’

Rapor şu ifadelerle devam ediyor:

“Düşürülen uçağa ilişkin deliller siber saldırıyı işaret etmektedir.Ve bu deliller bize uçağın düşmesine insani bir hatanın değil hava savunma sistemlerine yapılan saldırının neden olduğunu işaret etmektedir. Uçak havada iken gerçekleşen siber saldırı, uçağın radar sistemi tarafından seyir füzesi olarak algılanmasına neden olmuştur. İlgili Hava Savunma Sisteminin Tahran’ı koruyan en son aşama ve en yakın hava savunma sistemi olduğu dikkate alındığında operatörün hızlı karar verme sorumluluğunu artırmıştır. Radar sistemine yapılan saldırı ile eş zmanlı olarak iletişim sistemlerine yapılan saldırı operatörün kendi insiyatifi ile karar vermesini zorunlu kılmıştır. Netice itibari ile operatör hatası tanımı uygun değildir operatör radarların gösterdiği çerçevede gereken eylemde bulunmuştur.”

İNGİLİZ BÜYÜKELÇİ İRAN'I TERKETTİ

İngiltere’nin Tahran Büyükelçisi Rob Macaire’in İran’dan ayrıldığı bildirildi. Tasnim Haber Ajansı’na göre, Tahran’da hükümete karşı düzenlenen protestolara katıldığı ve çekim yaptığı gerekçesiyle kısa bir süre gözaltına alınmasıyla gündeme gelen İngiltere’nin Tahran Büyükelçisi Rob Macaire, İran’ı terk etti. Haberde, İngiliz Büyükelçi’nin “kurallara uygun olarak ülkeden ayrıldığı” ifadelerine yer verildi.

Rob Macaire ise Londra seyahatinin önceden planlandığı ve bazı görüşmeler yaptıktan sonra görevine döneceğini bildirildi.

GÖZALTINA ALINMIŞTI

İngiltere’nin Tahran Büyükelçisi Rob Macaire, 11 Ocak’ta “bazı radikal ve yıkıcı eylemleri organize etmeye ve kışkırtmaya çalıştığı” iddiasıyla gözaltına alınmış, bir süre sonra serbest bırakılmıştı. İran İngiliz Büyükelçi’nin Tahran’daki “yasa dışı gösterilere” katılmasını gerekçe göstererek, Londra yönetimine protesto notası vermişti.

Aydınlık