Sosyal medyada paylaşılan ve Teyit’e ihbar olarak gelen bir gönderide, Gaziantep’te kurulan Suriye geçici hükümetinin Suriyelilere lise denklik belgesi verdiği, öğrencilerin bu belgeyle Türkiye’deki üniversitelerine başvurma hakkına sahip olduğu iddia edildi. Twitter’da 12 Kasım 2019’da paylaşılan gönderi, şimdiye kadar yaklaşık 150 kez retweet edildi ve 200 kez beğenildi. Aynı iddia Facebook’ta da yaklaşık 130 kez paylaşıldı.

Twitter’da paylaşılan gönderi, Sözcü gazetesinin haberine dayandırıldı. Haberde Gaziantep’te Suriyelilere lise denklik belgesi verildiği ve bu belgeyle istedikleri Türkiye’deki üniversitelere başvurma hakkına sahip oldukları iddia edildi.

Ancak Gaziantep’te kurulan Suriye geçici hükümetinin Suriyelilere lise denklik belgesi verdiği ve bu belgeyle Suriyeli öğrencilerin Türkiye’deki üniversitelere başvurma hakkına sahip olduğu iddiası doğru değil. Denklik verme yetkisi Milli Eğitim Bakanlığı’na ait ve Suriyeli öğrencilerin Türkiye’deki üniversitelere başvurması için lise denklik belgesi yeterli değil. Ek olarak YÖK tarafından uluslararası öğrenciler için düzenlenen Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı’na (YÖS) girmeleri ve üniversitelerin belirttiği şartları karşılamaları gerekiyor.

Denklik belgesi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından veriliyor

Eğitimine Türkiye’de devam etmek isteyen uluslararası öğrencilerin nasıl denklik alabileceğini, 30 Mayıs 2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 30789 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Denklik Yönetmeliği düzenliyor. Yönetmeliğe göre ilkokul ve ortaöğretim denklik işlemi, Milli Eğitim Bakanlığı’nca yapılıyor. Denklik işlemi, denklik talebinde bulunan kişinin belgelerinin asıllarıyla, denklik merkezlerinde eDenklik modülü üzerinden gerçekleştiriliyor. Savaş, afet veya sığınma nedeniyle belgelerini toparlayamayanlar içinse, MEB seviye tespit sınavı uyguluyor. Suriye geçici hükümetinin denklik verme yetkisi yok.

Teyit, iddiayla ilgili bilgi almak için Mülteciler Derneği’ne ulaştı. Dernek yetkilileri denklik verme yetkisinin sadece Milli Eğitim Bakanlığı’na ait olduğunu ve bakanlığın denklik işlemleri için onaylı ve mühürlü diploma talep ettiği bilgisini doğruladı. Geçici hükümet, yalnızca diploması onaylı olmayan diplomaları onaylama yetkisine sahip. Diploma onaylama işlemiyse, geçici hükümetin denklik verdiği anlamına gelmiyor.

Başvuru için lise denklik belgesi yeterli değil

Suriyeli öğrencilerin Türkiye’deki üniversitelere başvurabilmesi için, lise diplomalarının denkliğinin MEB tarafından onaylanması da yetmiyor. YÖK’ün yayınladığı Yurtdışından Öğrenci Kabulüne Dair Esaslar’da Suriyeli öğrencilere özel bir uygulama yok. Diğer yabancı öğrencilerin karşılaması gereken tüm şartlar Suriyeli öğrenciler için de geçerli. Yani, Suriyeli öğrencilerin de diğer uluslararası öğrenciler gibi yükseköğrenime devlet üniversitelerinde devam edebilmeleri için YÖS’e girmeleri, vakıf üniversitelerinde devam edebilmeleri için ise başvurulan üniversitenin belirlediği şartlara uygun olmaları gerekiyor. 

Suriyeli öğrencilerin Türkiye’deki üniversitelere sınavsız girdiğine dair iddialar, geçmiş yıllarda da ortaya atılmıştı. Konuyla ilgili Teyit’in daha önce hazırladığı analizler mevcut:

Konuya ilişkin Mülteciler Derneği tarafından Twitter’da açıklama yapıldı ve Sözcü gazetesinden Başak Kaya’nın hazırladığı ‘‘Suriyeliler denklik alıp üniversiteye giriyor’’ haberinin asılsız olduğu belirtildi. Yapılan açıklamada, ‘‘başka bir ülkenin Türkiye adına denklik verme yetkisi bulunmadığı’’ ifadesi yer alıyor. Açıklamanın devamında ise denklik almanın yabancı öğrenciye yalnızca başvuru yapma hakkı kazandırdığı, bir okula ya da üniversiteye yerleşmesini sağlamadığı bilgisi mevcut. 

Suriye Geçici Hükümeti

Söz konusu tweette geçen bir diğer iddia da geçici hükümetin, Gaziantep’te kurulmuş olması. Ancak bu bilgi de doğru değil. T24’ün 19 Mart 2013’te yayımladığı habere göre, İstanbul’da düzenlenen bir toplantıda Suriye geçici hükümetinin kurulmasına karar verildi ve Ghassan Hito başkan seçildi. Suriye Muhalif ve Devrimci Ulusal Güçler Koalisyonu önderliğinde kurulan geçici hükümetin atama, görevden alma ve yeniden yapılandırma görevi de bu koalisyonunun yetkisinde.

Mülteciler Derneği ve eski Gaziantep valisinden edindiğimiz bilgiye göre, geçici hükümetin Gaziantep’te yalnızca bir ofisi var.

Ayrıca geçici hükümetin Facebook sayfasında hükümet tarafından düzenlenen çeşitli kurs ve eğitimlere dair paylaşımlar var.

Sonuç olarak Gaziantep’te kurulan Suriye geçici hükümetinin, Suriyeli öğrencilere lise denklik belgesi verdiği ve bu belgeyle Türkiye’deki üniversitelere başvurmanın mümkün olduğu iddiası doğru değil. Geçici hükümet Gaziantep’te kurulmadı,  lise denklik belgesi verme yetkisine de sahip değil. Yalnız MEB tarafından verilebilen lise denklik belgesi, Suriyeli öğrencilerin Türkiye’deki üniversitelere başvurabilmesi için yeterli değil. Söz konusu iddia, hatalı bilginin en yaygın yedi türünden ‘‘uydurma’’ya örnek verilebilir.