Kremlin'den yapılan yazılı açıklamada, Soçi'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan arasında üçlü görüşme gerçekleştirileceği belirtilmişti.
Görüşmede, Karabağ anlaşmalarının uygulanmasının istişare edilmesi, bölgede istikrarın güçlendirilmesi ve barışçıl bir yaşamın tesis edilmesi için atılacak adımların ana hatlarının belirlenmesi planlanacak.
Bununla birlikte Putin’in Aliyev ve Paşinyan’la ayrı ayrı görüşmesi de planlanıyor.
Karabağ konusu Avrupa Birliği'nin (AB) de gündeminde. Brüksel, aralık ortasında Azerbaycan ve Ermenistan liderlerini ağırlamaya hazırlanıyor.
AB'den yapılan açıklamada, Aliyev ve Paşinyan'ın bu görüşmeyi kabul ettiği duyuruldu.
AZERBAYCAN’IN KARABAĞ HAREKATI
Ermenistan’ın geçen yılki saldırısı sonucu Tovuz civarında cereyan eden çatışmalar kısa süre sonra, 27 Eylül’de yerini savaşa bırakmış ve Azerbaycan, işgal altındaki topraklarını kurtarmak için operasyon başlatmıştı.
Azerbaycan’ın başlattığı operasyon 44 gün sürmüş ve Ermenistan büyük bir hezimet yaşamıştı.
Azerbaycan, Dağlık Karabağ’daki topraklarını neredeyse 30 yıl aradan sonra işgalden kurtarmış ve 44 gün süren çatışmaların ardından 10 Kasım 2020'de ateşkes anlaşması imzalamıştı.
Son olarak bu kasım ayında, ErmenistanAzerbaycan sınırında yine gerginlik çıkmış, durumun Azerbaycan ordusunun kontrolünde olduğu açıklanmıştı. Ermenistan tarafından da ateşkese hazır olunduğuna dair mesajlar gelmişti.
ZENGEZUR KORİDORU
Karabağ Savaşı'nın ardından Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan üçlü bildirinin uygulamaya konulmasıyla bölge, yeni ulaşım hatları sayesinde artık savaş ortamından çıkarak ekonomik canlanmanın yaşanacağı bir sürece girdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in, işgalden kurtarılan Zengilan Ağalı köyünde yaptıkları baş başa görüşmenin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında Erdoğan, "Gün gelecek Zengezur'dan çıkıp İstanbul'a kadar gidebileceğiz ve bölgenin transit lojistik merkez olma konumu perçinlenecektir" dedi.
Karabağ sorunu nedeniyle yaklaşık 30 yıldır kapalı kalan tüm ekonomi ve ulaşım hatlarının açılması planlanıyor. Bu süreçte, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in birçok kez "Zengezur koridoru" şeklinde ifade ettiği ulaşım hattı ön plana çıktı.
Zengezur, bir zamanlar Müslüman Türk nüfusun yaşadığı tarihi Azerbaycan toprağı olsa da 1920'li yıllarda Sovyetler Birliği tarafından Ermenistan'a bağlandı ve bugün de Ermenistan'ın sınırları içinde bulunuyor. Zengezur'un Ermenistan'a verilmesiyle Azerbaycan Nahçıvan'la kara bağlantısını kaybetti.
Nahçıvan ile Azerbaycan'ın batı kısımları arasında doğrudan kara bağlantısının olmaması Bakü yönetimine her zaman zorluk yaşattı. 44 günlük savaşta Ermenistan'ın yenilgiye uğratılmasıyla imzalanan ateşkesin 9. maddesi bölgede kurulacak ulaşım koridorlarıyla ilgili oldu.
“Bölgenin ekonomik ve ulaşım bağlantılarında engeller kaldırılacak. Ermenistan, vatandaşların, araçların ve yük araçlarının iki yönde hareketini organize etmek amacıyla Azerbaycan’ın batısındaki bölgeler ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım iletişimini sağlayacak."
Ulaşım iletişimin kontrolü, Rusya Sınır Güvenlik Servisi kurumları tarafından da sağlanacak. Tarafların anlaşmaya varması durumunda, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve Azerbaycan'ın batı bölgeleri arasında ulaşım iletişimlerinin ağları inşa edilecek.
Azerbaycan, kara ve demir yolu ulaşımının yapılacağı Zengezur koridorunun hayata geçmesi için kendi topraklarında hızla başladığı projeleri yoğun şekilde sürdürüyor.
ERMENİSTAN, KARABAĞ PROTOKOLLERİNE UYMUYOR
Rusya'nın ara buluculuğunda Azerbaycan ve Ermenistan 2 anlaşma imzalamış, ateşkes ilan etmişti ancak Ermenistan, Karabağ konusunda yapılan protokollere uymuyor.
Ermenistan, Türkiye ile Azerbaycan'ı birbirine bağlayacak Zengezur koridorunun açılmasına da direnç gösteriyor.
Erivan'ın bu tutumu Karabağ temas hatlarında gerilime yol açmıştı. Azerbaycan, rahatsızlığını Moskova'ya iletmişti.
Putin devreye girince de Paşinyan ile 1 hafta içinde 2 kez telefonda görüşmüştü.
"ANLAŞMAYA UY" ÇAĞRISI
Putin, Paşinyan'dan hem Zengezur koridorunun bir an önce açılmasını istedi hem de cephe hattındaki ateşkes ihlallerine son verilmesini talep etti. Rus lider, "Anlaşma hükümleri sahada eksiksiz uygulanmalı" uyarısında bulundu.
Bu konuda Rusya, Ermenistan ve Azerbaycan liderlerini bir araya getirecek yeni bir görüşme için hazırlık yapıldığı belirtildi.
