Bütçe planlamasına göre 2024’te toplamaktan vazgeçilen vergi 2,2 trilyon lira. Hal böyleyken savunma sanayiine aktarılmak üzere vatandaşın cebinde olmayan, harcaması öngörülen paradan kredi kartı limiti üzerinden kesinti yapılacak
Savunma Sanayii İle İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Meclis'e sunuldu. Savunma Sanayi Fonu’nun gelirlerini artırmaya yönelik çok sayıda hükmün yer aldığı 12 maddelik teklifte, limiti 100 bin lira ve üzerinde olan kredi kartlarından yıllık 750 liranın Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na aktarılmasına dair öneri dikkat çekti.
Teklifin kamuoyuyla paylaşılmasının ardından gelir, servet vergilerine ilişkin düzenleme getirilmezken, öngörülen harcamaya vergi konması tepkilere neden oldu.
46 MİLYAR GELİR HEDEFİ
Bankalararası Kart Merkezi bilgilerine göre Türkiye’de 125 milyon 925 bin kredi kartı bulunuyor. Türkiye Bankalar Birliği’nin Ağustos 2024 verilerine göre de mevcut kartların yüzde 49,2'sinin limiti 100 bin TL ve üzerinde. Buna göre yaklaşık 62 milyon kredi kartından 46 milyar TL’yi (1,3 milyar dolar) aşan gelir hedefleniyor.
Gelir İdaresi Başkanlığının 2023 yılı Vergi Harcamaları Raporu’na göre vergi muafiyetleri, istisnaları, teşvikleri ile vazgeçilen vergi (Vergi harcaması) miktarı ise 2024 yılında 2 trilyon 210 milyar 376 milyon TL. Bu vergi harcamasının 1 trilyon TL’si gelir vergisi, 657 milyar milyar TL’si kurumlar vergisi kaynaklı.
VERGİYE TABİİ KAZANÇ BEYAN ETMEDİLER
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından kayda alınan şirketlere ait vergi levhaları da indirim, muafiyet ve istisnalar ile birlikte birçok büyük şirketin vergi ödemediğini ortaya koyuyor. Bu kayıtlara göre Limak, IC İÇTAŞ, Türk Telekom, Turkcell, Ülker, YemekSepeti, Getir, Zorlu Enerji, EnerjiSA, Cargill vb. birçok şirketin vergiye tabi kazanç beyanı bulunmuyor.
Söz konusu düzenlemeyi değerlendiren Vatan Partisi Ekonomi Siyasetlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hakan Topkurulu da söz konusu düzenlemeyi eleştirerek gerçek vergi kaynağının harcamalar değil gelirler olması gerektiğinin altını çizdi. Topkurulu, şu ifadeleri kullandı:
‘SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL’
“Yaratılmış olan kaynaktan alınan vergi doğru ve sürdürülebilirdir. Bu tür gelip geçici kaynaklar sürdürülebilir değildir ve gerçek anlamda bir gelir yaratmayacaktır. Dolayısıyla Savunma Sanayii Destekleme Fonu olarak harcamadan da değil limit gibi ne olduğu belirsiz bir şekilde para toplanması sürdürülebilir değildir.
“Fon üzerinden para toplamak bütçe birliği ilkesine de aykırıdır. Bütçeyi delen ve bütçe disiplinine aykırı olan bir şekilde gelir toplanması da kamu disiplini açısından sakıncalıdır. Türkiye’nin bölgedeki ABD ve İsrail tehditleri nedeniyle savunma sanayii harcamalarını artırması doğrudur. Ancak bu yöntem yanlıştır, ek bütçe ile yapılmalıdır.
HARCAMADAN DEĞİL GELİRDEN VERGİ
“Gerçek kaynak, gelir üzerinden alınan vergiler olmalı, bugünkü vergiler esas olarak tüketimden alınıyor. Bu hatanın süratle değiştirilerek harcamalardan değil gelir üzerinden vergi alınması ve vergilendirmenin daha adil bir noktaya getirilmesi, gelir dağılımını düzeltici olması gerekmektedir.”
‘TEK KURUŞU BÜTÇEYE GİTMEYECEK’
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Savunma Sanayi Fonu’nun gelirlerini artırmaya yönelik düzenlemelerin bulunduğu teklife ilişkin açıklama yaptı.
Türkiye İnovalig Şampiyonları Ödül Töreni'nde konuşan Yılmaz, limiti 100 bin liranın üzerinde olan kredi kartlarından yıllık 750 lira ücret alınmasını da içeren düzenlemelere "Meclisimize bir paket teklif edildi. Özellikle Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na destek amaçlı. Burada tek bir kuruş bile bütçeye gitmeyecek." dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ayrıca, Türkiye’nin son 22 yılda ekonomik olarak büyük bir gelişim gösterdiğini söyledi. 2024'te milli gelirin 1,3 trilyon doları aşacağını söyleyen Yılmaz, kişi başı gelirde 15 bin dolar eşiğinin geçileceğini belirtti.
DÜZENLEMELERİ AK PARTİLİ GÜLER AÇIKLAMIŞTI
Teklifte yer alan düzenlemeleri açıklayan AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, savunma sanayiine aktarılmak üzere hazırlanan düzenlemeleri şöyle sıraladı:
"Gayrimenkul alım satımında alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı olmak üzere 750 lira, tapuda yapılan diğer işlemlerden 375 lira, noterlerde yapılan sıfır araç tescillerinde 3 bin lira, ikinci araç alım satımında 1500 lira, diğer işlemlerde ise 75 lira gelir alınacak. Limiti 100 bin lira ve üzerinde olan kredi kartlarından yıllık 750 lira Savunma Sanayii Destekleme Fonuna katılma payı alınmasına ilişkin düzenleme yapıyoruz.
"Yine tahsilatından Fona pay verdiğimiz Motorlu Taşıtlar Vergisinde farklı bir düzenleme yapıyoruz. Halen vergilendirilmeyen motor silindir hacmi 100 santimetreküpün altında olan motosikletlerle, motor gücü 6 kilovat ve altında olan motosikletleri de motorlu taşıtlar vergisinin kapsamına alıyoruz. Bunları da tarifenin en düşük tutarı ile vergilendiriyoruz. Özel Tüketim Vergisinde de dronları ve ÖTV matrahı 5 bin lira üzerinde olan kol saatlerini vergi kapsamına alıyoruz."
‘KARTLA ALIŞVERİŞLERİN KOMİSYONU ESNAFI YAKTI’
AYDINLIK/ANKARA
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken son bir yılda kart kullanımının yüzde 89 oranında arttığını belirterek, kartla alışverişlerde alınan komisyonun esnafı yaktığını bildirdi. Palandöken, esnafın, yüzde 3 kar marjı olan ürüne yüzde 4 komisyon ödediğini söyledi.
Bendevi Palandöken yaptığı açıklamada, kredi kartı ile yapılan alışverişlerde kesilen yüksek komisyon oranları nedeniyle esnafın zarara uğradığını kaydederek, “Kredi kartı ile yapılan alışveriş gerçekten de çok arttı. Kart kullanma oranı yüzde 85 civarı. Nakit para nerdeyse esnafın eline değmeden gidiyor. Ancak kredi kartı maliyetleri de çok yüksek. Esnafın kazanamadığı parayı arada komisyon olarak bankalar alıyor.
"Özellikle 4045 günde bu geri dönüşün sağlanması ile ilgili esnafın kazancı yüzde 3, bankanın kestiği komisyon yüzde 4’leri geçiyor. Bununla birlikte işletme ücreti, pos ücreti derken esnaf bazı ürünlerde neredeyse zarar ediyor. Bankalar, bankalar birliği ve aynı zamanda yine kamu bankaları bir öncülük yapmak suretiyle kredi kartlarındaki faiz oranını düşürmeleri lazım.” dedi.
Palandöken, “Komisyon için açıklanan rakamlar yüzde 2, yüzde 2.5 ama kesilen rakamlar yüzde 4. Böyle olunca esnafın cebine bir şey girmiyor. Bir taraftan da hayat pahalanıyor. Yılın ilk 6 ayında nerdeyse yüzde 70’i kartını ödeyemez halde. Kalan da asgarisini ancak yatırabiliyor. Hem insanlar kredi kartlarından hem esnaf para kazanamamaktan şikayetçi.
"Bu yüzde 4 komisyon, işletim ücreti ve pos cihazı kullanım bedelini koyduğunuz zaman hadise böyle olmuyor. Hem nihai tüketici hem de küçük esnaflar ve aynı şekilde bu hizmeti vermek için hizmet üreten kesimler mağdur oluyor.” diye konuştu.
