ABD Suriye’den çekilirken PKK/PYD’nin güvenliğini sağlamak için Türkiye’ye baskı yapmaya çalışıyor. Türkiye ise Fırat’ın doğusunun terör örgütlerinden temizlenmesinde kararlı.

ABD Suriye’de yenildi. Donald Trump Suriye’den çekileceklerini ilan etti. ABD Suriye’den çekilirken “kara gücü” PKK/PYD’yi kurtarma telaşına düştü. Bu çerçevede, ABD Başkanı Donald Trump’un Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford ve Brett McGurk’ün yerine Uluslararası Koalisyon Özel Temsilcisi olarak atanan James Jeffrey’in de içinde bulunduğu ABD heyeti, dün Türkiye’ye geldi.

İSRAİL’DEN AÇIKLAMA

Heyette bulunan Bolton, Ankara’ya gelmeden önce İsrail’de yaptığı açıklamada, “Kürtleri korumaya yönelik anlaşma imzalanmadan ABD askerlerinin çekilmesi gerçekleşmeyecek. Bizimle tam koordinasyon olmadan Türkiye’nin Suriye’de operasyon düzenlemesini istemiyoruz. Kuzey Suriye’den çekilmek için bir takvim yok. Çekilmenin gerçekleşmesi, IŞİD’in kalıntılarının temizlenmesi ve Türkiye’nin, ABD’nin müttefiki Kürt savaşçıların can güvenliğini garanti etmesine bağlıdır” dedi.

Bolton’un Ankara’da başlayacak görüşmeler öncesi yaptığı açıklamalar tepkiyle karşılandı. Diplomatik kaynaklar, Bolton’un açıklamalarının klasik ABD diplomasisi olduğunu kaydederek, “Bolton masaya oturmadan bir çizgi çizmeye çalışıyor. Açıklamanın İsrail’den yapılmış olması önemli. Tipik bir Amerikan küstahlığı” yorumunu yaptılar. Suriye’de “ABDİsrail Koridoru”nu (terör koridoru) kesmek için bölgede görev yapan güvenlik güçleri de ABD’ye taviz verilmemesini isteyerek, “PKK, Türkiye’de olduğu gibi Suriye’de de hendeğe gömülecek. Bölgeyi teröristlerden temizlemeden dönmeyeceğiz” mesajı verdiler.

AKAR’DAN YANIT

ABD heyetinin görüşmeler başlamadan yaptıkları açıklamalara Türkiye’den sert tepki geldi. Milli Savunma Bakanı Hulisi Akar, John Bolton’a verdiği yanıtta, “TSK’nın mücadelesi yüzyıllardır aynı coğrafyayı, aynı ekmeği paylaştığımız Kürt kardeşlerimizle değildir. Mücadelemiz Kürt, Arap, Türkmen kardeşlerimiz ile tüm etnik ve dini topluluklar için tehdit teşkil eden PKK/YPG ve DEAŞ’lı teröristlerledir. Bu terör örgütü bölgedeki güvenlik ve istikrara tehdit ve başta Kürtler olmak üzere Suriyeli mültecilerin topraklarına dönmesine engel teşkil etmektedir” dedi.

Kalın: Akıl dışı

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Bolton’un açıklamasına şu karşılığı verdi:

“Türkiye’nin Kürtleri hedef aldığı iddiası akıl dışıdır. Türkiye’nin hedefi DEAŞ ve PKK/PYD/YPG terör örgütleridir. Bir terör örgütünün Kürtleri temsil ettiğini ileri sürmek, her şeyden önce Kürt kardeşlerimize saygısızlıktır. Türkiye’nin PKK ve Suriye uzantılarına yönelik mücadelesinin bir amacı da Kürtleri bu terör örgütünün zulmünden ve baskısından kurtarmaktır. Türkiye, Suriyeli kardeşleri arasında hiçbir dini, etnik ve mezhebi ayrım yapmadan savaşın sona ermesi, güvenliğin sağlanması ve siyasi geçiş sürecinin uygulanması için çabalarına kararlılıkla devam edecektir.”

Siyasi partilerden tepki

Siyasi parti temsilcileri de ABD’nin terör örgütlerine kalkan olma girişimine karşı çıktılar. John Bolton’un görüşme öncesi yaptığı açıklamaların kabul edilemez olduğunu vurgulayan siyasi parti temsilcileri, görüşmeler sırasında iktidara “ABD’ye karşı dik dur” çağrısı yaparken, Fırat’ın doğusunda da teröristlerin yuvalanmasına izin verilmemesini istediler. Siyasi parti yöneticileri özetle şunları söylediler:

CUMHURBAŞKANI KABUL ETMESİN

CHP Sözcüsü Faik Öztrak: ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, “Türkler koordineli şekilde hareket etmeden herhangi bir askeri harekat yapamaz” diyor. Bu cesareti nereden alıyor? Nasıl cüret ediyor? Buna tepki sadece sözde olmaz. Erdoğan görüşmemeli. Ancak saray bu danışmanı yarın yine muhatap alacak. Türkiye’ye gelmeden, İsrail’de ve İsrail Başbakanı’nın yanında seçim malzemesi yapan, bir emir eri gibi gösteren danışmanla ilgili ne yapılır?

ÇÖZÜM BÖLGE ÜLKELERİYLE

CHP Meclis Dışişleri Komisyonu Üyesi Haluk Koç: Suriye konusunda eğilip bükülme Türkiye’nin çıkarına değil. Suriye Devleti tanınmalı ve Suriye toprak bütünlüğü korunmalıdır. Biz Atatürk’ten bu yana bölge ülkeleri ile işbirliği içindeyiz. Farklı iktidarlar gelse bile esas olarak bu konularda aynı politikalar izlendi. Ama AKP iktidarında tam tersi oldu. Yaşadığımız sıkıntıların nedeni AKP’nin yanlış Suriye politikalarının sonucu. Şimdi acilen Suriye, Irak ve Mısır politikalarımızı değiştirmemiz lazım. Sorunlar bölge ülkeleriyle işbirliği ile çözülmeli.

İKTİDAR DOĞRU YAPARSA ARKASINDA DURURUZ

İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Aytun Çıray: ABD’lilerin yaptıkları sürpriz değil. Amerikan heyeti Türkiye’ye gelmeden önce terör örgütüne kalkan olma pazarlığı yapacağını açıkladı. Türkiye durdurulmaya çalışılıyor. ABD’ye kesinlikle pirim verilmemeli. Fırat’ın doğusu Türkiye’nin beka sorunudur. Bu konuda kesinlikle hata yapılmamalı. Sadece Fırat’ın doğusu değil Akdeniz’in doğusu ve Ege de önemli. Türkiye buralardan tehdit ediliyor. Yaşadığımız sorunlar iktidarın geçmişte izlediği yanlış politikaların sonucu. Ben daha önce Meclis konuşmamda da dile getirdim. İktidar Fırat’ın doğusunda, Doğu Akdeniz’de, Kıbrıs’ta ve Ege’de Türkiye’nin çıkarlarının ve güvenliğinin arkasında durursa, biz de onların arkasında dururuz. Türkiye kritik bir dönemden geçiyor. Türk Ordusunda zafiyet yaratacak girişimlerden uzak durulması gerekiyor.

SORUNLARI BÖLGE ÜLKELERİYLE ÇÖZMELİYİZ

Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Kaya: ABD Başkanı Donald Trump geri çekilme açıklaması yapsa da, son gelişmeler aslında bu açıklamadan geri adım atma adına yapılan girişimlerdir. Ziyaretin asıl amacı da budur. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton İsrail’de yaptığı açıklamada “Çekilsek de İsrail’i sıkıntıya sokacak girişimlerin içinde olmayacağız” dedi.

Trump’un da Bolton’un da açıklamalarını fotoğrafının bütününde bir yere koymak lazım. Ziyarette aslında Türkiye’ye “Suriye’deki etkimiz devam edecek, bizsiz karar alınmasına, herhangi sınır ötesi operasyon düzenlenmesini asla kabul etmeyeceğiz” mesajı getirecekler. Yaptıkları planlama aslında bu. Tabi Türkiye, Suriye konusunda işin başından beri bazı yanlış uygulamaların içinde oldu. Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı harekatları doğru adımlardır. Çünkü sınır güvenliği çok büyük tehlike altına girdi. Bertaraf edilmesi gerekiyordu. Terör örgütleriyle komşu olmak gibi bir güvenlik tehdidi altındaydık.

ÖNCELİK SURİYE’NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ

Şu anda önceliğimiz Suriye’nin toprak bütünlüğünü sağlamak olmalıdır. Bunu yapmazsak ne ülke ne de sınır güvenliği kalır. Bunun için de bölge ülkelerinin, Astana sürecinin olaya müdahil olduğu ortak bir zemin oluşturulmalıdır. Ziyarette verilmesi gereken bu kararlılık mesajı olmalıdır. Aksi durumda ABD’nin Suriye’de top çevirmesi anlamına gelir. Bölge ülkeleriyle Astana sürecinde yakalanan yakınlık devam ettirilmelidir.

PYD varlığı Kalmayacak

Vatan Partisi Genel Sekreteri Utku Reyhan: Bu heyetin gelmeden önce yaptığı açıklamalara bakılırsa, amaçlarının çekilmenin ardından piyonları olan PKK/PYD’nin bölgedeki varlığını devam ettirtmek olduğu anlaşılıyor. ABD’nin büyük bir çaresizlik içinde olduğu görülüyor. Bir yandan bölge ülkelerinin mücadelesi sonucunda Suriye’den çekilmek zorunda kaldı ama diğer yandan da hâlâ PYD’yi yaşatma derdinde. Bu mümkün değil. Bölge ülkelerinin işbirliğiyle Fırat’ın doğusunda PYD’nin varlığı kalmayacaktır. Türkiye de bu konuda kararlıdır. Bunların PKK ile Kürtleri aynı gören ve Türkiye’ye yönelik “Kürtlere kıyım yapacaklar” açıklamaları, onların çaresizliğinin göstergesidir. PKK/PYD için yolun sonu görünmüştür. Teslim olacaklardır.