Hafif belirtilerden çok şiddetli öfkeye kadar değişen ruh haline öfke denir. Olumlu duygular kadar normal olan öfkenin kontrol edilemediği ve bu duygunun aşırı yansıtıldığı durumlar öfke nöbeti olarak tanımlanır.
Yoğun öfkeye bağlı tepkiler; kısıtlama, sakatlık, adaletsizlik vb. nedenlerle nöbetlerin süresi ve şiddeti kişiden kişiye değişebilir.
Öfke nöbetleri neden oluşur?
Öfke nöbetleri genellikle çocuklukta ortaya çıkar. Geçmişte yaşanan olumsuz deneyimler ve yanlış davranışlar nedeniyle çocuklukta bazı travmalar yaşanabilir. Örneğin, okuldayken dışlanan veya fiziksel engelleri olduğuna inanan çocuklar da yetişkin olduklarında öfke nöbetleri geçirebilirler.
Bunun dışında çocuğun ebeveynleri ile olan olumsuz ilişkileri, istismar, antisosyal kişilik bozukluğu ve dikkat eksikliği yetişkinlik döneminde de öfke nöbetleri şeklinde kendini gösterebilir.
Bazı hastalıklar da öfke nöbetlerine neden olabilir. Yüksek tansiyon, diyabet ve epilepsi gibi hastalıkların öfke nöbetleri ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Özellikle nörolojik bir hastalık olan epilepsi, kendini öfke nöbetleri şeklinde gösterir.
Bayılma genellikle epilepsinin karakteristik belirtisi olsa da, bu hastalığın bazı kişilerde öfke nöbetleri ile karakterize olduğu söylenebilir. Öfke nöbetleri aynı zamanda serotonin hormonunun tam olarak salınamamasıyla da bağlantılıdır.
Çocuklarda öfke nöbeti
Kontrol edilemeyen öfke ve sinirlilik hem çocuklarda hem de yetişkinlerde ortaya çıkabilir. Öfke nöbetleri 2 yaşından küçük çocuklarda yaygındır.
Bu dönemde yeni yürümeye başlayan çocuklar, dil gelişimi hızlanır ve bağımsız hareket edebilen çocuklar yeni deneyimlere hazırdır. Bununla birlikte, bazı çocuklar yapmak istedikleri ancak henüz yapmadıkları eylemlerden dolayı hüsrana uğrayabilir. Örneğin, çocuk düzgün yürüyemezse veya söylediklerini istediği gibi ifade edemezse, hayal kırıklığı, gerginlik ve sinirlilik ortaya çıkar.
Çocuklar ayrıca fiziksel ihtiyaçları karşılanmadığında öfke nöbetleri atabilirler. Yeterince yemek yemeyen veya uyumayan ve tuvalet ihtiyacını karşılayamayan çocuklarda da öfke nöbetleri görülebilir.
Öfke nöbetleri nasıl önlenir
Öfke nöbetleri kontrol edilmediğinde, bireyler kendilerini yalnız hissetmeye ve daha da sinirlenmeye eğilimlidirler. Bu nedenle öfke kontrolü ile ilgili çalışmalar büyük önem taşımaktadır.
Öfke kontrolünde psikoterapi uygulamaları önemli rol oynamaktadır. Bu uygulamaların insanları rahatsız eden semptomları belirlemede, kontrol etmede ve ortadan kaldırmada etkili olduğu söylenebilir. Psikoterapi; Aynı zamanda çocukluk çağı travmaları, günlük yaşamdaki stres, ruhsal bozukluklar gibi durumlarla başa çıkmayı sağlar. Terapiye ek olarak, ilaç tedavisi psikoterapide de kullanılabilir, antidepresanlar genellikle psikoterapi seansları için kullanılır. Ancak ilaç tedavisi sadece ruhsal bozukluklar için değil, fiziksel hastalıklar için de kullanılan bir yöntemdir. Öfke nöbetinin altında yatan bir tıbbi durum varsa, önce bu tedavi edilmelidir.
Bilişseldavranışçı terapi, öfke nöbetlerini kontrol etmek için tercih edilen yöntemlerden biridir. Bu terapiler, öfke nöbetleri yaşayan kişilerin kendileri ve sosyal çevreleri hakkında nasıl hissettiklerini öğretir.
Bu sayede kişi; İçinde bulunduğu durumu fark ederek, öfke nöbetlerinin zihinsel etkilerini anlamaya başlar.
