Ölümcül bir sağlık sorunu olmasının yanı sıra büyük bir ekonomik kırılmaya neden olan koronavirüs salgını, küresel ekonomi sistemi derinden sarstı. Milyarlarca insanı eve mahkum eden virüs, derin bir talep daralması yaşatıyor. Arz ve talep cephelerini eş zamanlı olarak etkilediği için ABD ve Avrupa başta olmak üzere ekonomik hayat durdu.
Uluslararası seyahati bitiren, üretim çarklarını durduran ve işsizliği körükleyen salgın, finans piyasalarında da şok dalgalar yaşatıyor. Sert fiyat hareketleri ve derinliği öngörülemeyen resesyon korkusu petrol fiyatlarına dip yaptırdı.
Fosil yakıt fiyatlarında yaşanan tarihi düşüşün ekonomik etkisi salgından daha uzun sürmesi bekleniyor. Ham petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki şok düşüşler, petrole dayalı ekonomileri sarsıyor. Sürecin uzaması, birçok ülkede siyasi dengeleri de sarsacak gibi duruyor. Koranavirüs salgınının ekonomiye etkisinin 1929'da başlayan ve etkileri 1939'a kadar devam eden dünya Ekonomik Bulanımı (Büyük Buhran)'dan dana yıkıcı olabileceği konuşuluyor.
BÜYÜME TAHMİNLERİ DİPTE
Küresel sistemin yeniden şekilleneceği bu süreçte; uluslararası kuruluşların küresel ekonomik büyüme projeksiyonları alt üst oldu. Uluslararası Para Fonu (IMF), Kovid19 etkisiyle 2020 küresel büyüme tahminini düşürdü. Yeni Şafak'ın haberine göre IMF'nin Küresel Ekonomik Görünüm Raporu'nda, daha önce yüzde 3,3 büyümesi beklenen küresel ekonominin bu yıl yüzde 3 daralacağı tahmin edildi. Gelecek yıla ilişkin küresel ekonomik büyüme tahmini ise 3,4'ten 5,8'e yükseltildi.
2008 FİNANSAL KRİZİNDEN DAHA KÖTÜ
Kovid19 salgınının dünya genelinde yüksek maliyetlere neden olduğuna işaret edilen raporda, insan yaşamını korumak ve sağlık sistemlerinin bunun üstesinden gelebilmesini sağlamak için izolasyon, tecrit ve geniş çaplı iş yerleri kapatmaların virüsün yayılmasını yavaşlatmak için gerekli olduğu ifade edildi. Bu sağlık krizinin ekonomik faaliyet üzerinden ciddi bir etkisi olduğu vurgulanarak, "Salgının bir sonucu olarak küresel ekonominin 2020'de yüzde 3 oranında sert bir şekilde küçülmesi öngörülüyor, bu 20082009 finansal krizinden çok daha kötü." değerlendirmesinde bulunuldu.
ABD VE AVRUPA SARSILACAK
IMF'nin raporuna göre, ABD ekonomisi bu yıl yüzde 5,9 ve Avro Bölgesi ise yüzde 7,5 küçülecek. Avrupa'nın önde gelen ekonomilerinden Almanya'nın yüzde 7, salgından en çok etkilenen İtalya'nın ise bu yıl yüzde 9,1 daralması bekleniyor. İngiltere ekonomisinin ise bu yıl yüzde 6,5 küçüleceği rapor edildi. Gelişmekte olan ülke ekonomilerinin büyüme tahmini ise 2020'de yüzde 4,4'ten yüzde eksi 1'e çekildi. Kovid19 salgınının ortaya çıktığı Çin'in bu yıl yüzde 1,2 büyüyeceğini rapor eden IMF, Türkiye ekonomisinin ise bu yıl yüzde 5 daralacağını öngördü.
DAHA KÖTÜSÜ DE OLABİLİR
Raporda, küresel büyüme tahminlerine yönelik büyük bir belirsizlik olduğu belirtilerek, "Birçok ülke, sağlık şoku, iç ekonomik aksamalar, düşen dış talep, sermaye akışının tersine dönmesi ve emtia fiyatlarının çöküşünden oluşan çok katmanlı bir krizle karşı karşıya. Daha kötü bir sonuca dair riskler de baskın bulunuyor." ifadesi kullanıldı.
ONLARCA ÜLKE IMF KAPISINDA
Salgınla tek başına mücadele edemeyen ve ekonomiye etkilerini kötü hisseden onlarca ülke, IMF'den borç almaya çalışıyor. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, salı günü yaptığı açıklamada; yeni tip koronavirüs (Kovid19) salgınının etkileriyle mücadeleye yardımcı olmak amacıyla 25 üye ülkeye acil borç yardımı sağlanacağını bildirdi. IMF'den acil borç hizmeti yardımı alacak ülkelerin Afganistan, Benin, Burkina Faso, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Komor Adaları, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Gambiya, Gine, GineBissau, Haiti, Liberya, Madagaskar, Malavi, Mali, Mozambik, Nepal, Nijer, Ruanda, Sao Tome ve Principe, Sierra Leone, Solomon Adaları, Tacikistan, Togo ve Yemen olduğu bildirildi.
BÜYÜK BUHRAN 10 YIL SÜRDÜ
Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan ve ikinci dünya savaşının da ana nedenlerinden biri olarak kabul edilen Dünya Ekonomik Bunalımı veya Büyük Buhran, 1929'da başladı ve on yıl sürdü. Etkileri 1930 yılının sonlarında ortaya çıkan ve 1930'lu yıllar boyunca devam eden ekonomik buhran, Kuzey Amerika ve Avrupa'yı merkez almasına rağmen, dünyanın geri kalanında, özellikle de sanayileşmiş ülkelerde, yıkıcı etkiler bıraktı. Bunalım dünyada 50 milyon insanın işsiz kalmasına, yeryüzündeki toplam üretimin % 42 oranında ve dünya ticaretinin de % 65 oranında azalmasına neden oldu.
