Kıbrıs halkının talebi: Çözüm iki devlet!

Türkiye’nin ve KKTC’nin Doğu Akdeniz’deki kazanımları, federasyon görüşmelerinin sürüncemede kalması, bir süredir siyasiler tarafından dile getirilen iki devletli çözüm talebini Kıbrıs halkında güçlendirdi. Kıbrıslılar, Ada’da Türk askeri varlığı ile garantörlüğün sürmesinde ısrar ediyor.

Kıbrıs’ta Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı tarafından temsil edilen federasyon çözümü Kıbrıs halkı tarafından artık kabul görmüyor. Gezici’nin anketine göre halkın yüzde 78.6’sı Ada’da iki devletli çözüm yani yoluna KKTC olarak devam etmeyi istiyor. Bugün bu talebin temsilcisi olarak görülen KKTC Başbakanı Ersin Tatar ise, önümüzdeki seçimde aday olması halinde Akıncı’dan yaklaşık 6 puan yüksek oy alıyor.

Rum Kesimiyle müzakerelerin sona erdiği, Doğu Akdeniz’de enerji aramalarında konusunda Türkiye ve KKTC’nin emperyal planları bozduğu bir dönemde Kıbrıs seçime hazırlanıyor. ‘Kıbrıs’a çözümü kısa sürede getirme’ vaadiyle seçilen KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın görev süresi doluyor. Adanın kendine yeni bir yol haritası çizmeye başladığı günlerde, KKTC’nin yeni Cumhurbaşkanının kim olacağı merak ediliyor.

Murat Gezici’nin sahibi olduğu Gezici Araştırma Şirketi de KKTC’de Cumhurbaşkanlığı Seçimi Araştırması yaptı. Hazırlanan raporda, Ada’daki önemli tartışmalar da halka soruldu. Buna göre Kıbrıs halkı federasyon değil iki devletli çözüm istiyor. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın Rum kesimiyle müzakerelerde taviz verdiğini, Rumların da çözümden yana olmadığını düşünüyor. Kıbrıs halkı yüzde 80 gibi oranlarla Ada’da Türkiye’nin garantörlüğünün ve Türk Ordusu’nun varlığının devamını istiyor.

Anket, 262728 Ekim tarihlerinde 18 yaş ve üstü seçmen nüfusu temsil eden 4 bin 267 katılımcı ile yüzyüze yapıldı. Araştırmanın hata payı 2,5 olarak açıklandı.

BİR NEVİ ADANIN YOL HARİTASI REFERANDUMU

Araştırmada 2020’nin nisan ayında yapılacak seçimin halkın öncelikli gündemlerinden olduğu, Rum kesimiyle müzakereler, Doğu Akdeniz’de hidrokarbon aramaları gibi konuların seçimleri etkileyecek unsurlar olacağı belirtildi. Raporda, seçim bir referanduma benzetilerek şu ifadeler kullanıldı: “2020 seçimlerinin Rumlarla federasyon temelinde bir çözüm bulunmasını tek hal çaresi olarak gören sol partilerle, alternatif çözüm modellerinin de artık gündeme gelmesini isteyen sağ partilerin adaylarının yarışacağı bir nevi referandum olacağı görülmektedir.”

Murat Gezici, Ada’da halkın siyasi figürlere bakışını, yapılan görüşmeler ışığında ayrı ayrı inceledi:

‘REYTİNGİ EN YÜKSEK İSİM TATAR’

Kıbrıs Başbakanı ve UBP Genel Başkanı Ersin Tatar: “Şu anda en fazla ilgi çeken siyasetçi durumundadır. Ersin Tatar, sürekli halkın içinde olması, samimi davranışları, uzman bir ekonomist ve maliyeci olarak bilinmesi, Kıbrıs konusunda uzun süreden beridir çok net ve ezber bozan mesajlar vermesi nedeniyle televizyoncuların tabiri ile reytingi en yüksek, en sempatik siyasetçi aday adayı durumundadır.

“Kıbrıs Türk Halkının, Türkiye’nin etkin ve fiili garantörlüğünün devamını istemesi, ağırlıklı olarak egemenliğe dayalı konfederasyon veya iki ayrı devletli bir çözümden yana olduğunu ortaya koyması, Maraş’ın açılmasını desteklemesi nedeniyle Sayın Tatar’ın söylem ve politikaları halkta oy ve sempati olarak karşılık buluyor.”

‘TÜRKİYE İLE İYİ İLİŞKİ GELİŞTİRDİ’

“Halk tarafından Sayın Tatar için söylenen ve anketörlerimiz tarafından kayda geçen bir başka konu da Sayın Tatar, Türkiye’yle iyi ilişkiler geliştiren, Türkiye ile ekonomik ve siyasal işbirliğini sağlamakta başarılı olan bir siyaset adamı olarak da biliniyor. Sayın Tatar’ın, şu andaki tek sıkıntısı, çok büyük olmamakla birlikte henüz ekonomide tam bir rahatlama sağlanamaması, söz verilen bazı şeylerin henüz gerçekleştirilememesidir.”

‘VAADİ SONUCA ULAŞMADI’

KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı: “Toplumda temiz bir siyaset adamı olarak algısı yüksek görünmektedir. Uzun bir süre halkın içine girmemiş olması ancak son zamanlarda bunu yapıyor olması olumlu karşılanıyor. Daha fazla halkla iç içe olması talep ediliyor.

Oylarında geçen Cumhurbaşkanlığı seçimine göre önemli bir düşüş olduğunu da geçen defa Sayın Akıncı’nın kazanacağını söyleyen tek anket şirketinin sahibi olarak ortaya koymak durumundayım. Bunun başlıca sebebi hiç kuşkusuz ki Kıbrıs konusuna kısa sürede çözüm bulacağı vaadiyle göreve gelmesi ama beş yıla yakın bir süredir bu konuda bir sonuç alamamasıdır.

“Sayın Akıncı’nın geçen seçime göre en önemli dezavantajı ise özellikle UBP ve sağ partilerden geçen defa belirli nedenlerle aldığı oyların çok büyük bir kesimini bu seçimde alamayacak olmasıdır. Ancak Sayın Akıncı’nın, hala CTP’den ve kendisini solcu olarak tanımlayan kesimlerden destek aldığı görülüyor.

“Sayın Akıncı’nın bir başka önemli dezavantajı Türkiye ile ilişkilerde özellikle son zamanlarda yaşanan gerilimdir. Halkın önemli bir oranı Sayın Akıncı’nın Barış Pınarı Harekatı ile ilgili çok geç açıklama yapmasını ve harekatı farklı ifadelerle tanımlamasını doğru bulmadı. Halk, Sayın Akıncı’ya yönelik Türkiye’deki bazı kişilerin çirkin ifadeler kullanmasına da asla onay vermiyor, tepki gösteriyor ama bütün bunlara Sayın Akıncı’nın bir hatasının neden olduğu yönünde yerleşmiş bir kanaat var.”

‘CTP’NİN ADAYI ERHÜRMAN OLABİLİR’

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman: Şu anda CTP’lilerin çok büyük kesimi tarafından tartışmasız Cumhurbaşkanı adayı olarak görülüyor. Geçen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde böyle bir durum yoktu. Sayın Erhürman’ın en büyük dezavantajı ise Başbakanlığı döneminde yaşanan ağır ekonomik krizi başarı ile yönetemediğine ilişkin yorumlar ve kanaatlerdir.

Başbakan Yardımcısı, Dışişleri Bakanı ve Halkın Partisi (HP) Genel Başkanı Kudret Özersay: Sayın Kudret Özersay 2015 yılı Cumhurbaşkanlığı seçimlerine giderek yıldızı parlayan, temiz toplum, temiz siyaset talebi ile oldukça ilgi toplayan, Kıbrıs konusunda uzman olarak görülen yeni bir siyasi figür olarak girmişti ancak anketlerden gördüğümüz kadar şu anda eski konumundan önemli oranda geride görünüyor. Halktan aldığımız nabza göre Sayın Özersay’ın oy kaybetmesinin başlıca nedenleri parti kurmayacağını söylemesine rağmen kurması, UBP’yle koalisyon kurmayacak olsa dahi bu partiyle görüşmeye dahi gitmemesi, 4’lü koalisyon hükümetinin iyi gittiğini, bir sorun olmadığını söylemesine rağmen birden bire hükümetten ayrılmasıdır. Şu anda görülen o ki sağ kesimde Sayın Ersin Tatar’ın oy oranı Sayın Özersay’a göre yüksektir.

Reklamdan sonra devam ediyor

‘YDP ADAY DESTEKLEYEBİLİR’

Yeniden Doğuş Partisi Genel Başkanı Erhan Arıklı: Gezici Araştırma YDP’nin oy oranlarını tek bilen aynı zamanda tüm anket firmaları yüzde 1 dahi oy alamaz derken Gezici Araştırma YDP’nin yüzde 6’nın üzerinde oy alacağını söyleyen tek kurumdur. Meclis ve televizyon programlarındaki performansı beğenilse de Cumhurbaşkanlığı seçimi için güçlü bir aday olduğu söylenemez. Ama yapacağı yönlendirmeler, partisi ile birlikte adaylardan biri lehine koyacağı ağırlık seçimin kaderine önemli bir oranda etki yapacaktır.

DP Milletvekili Serdar Denktaş: Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın oğlu olmasına, yaklaşık 30 yıldır parlamentoda bulunmasına ve çeşitli dönemlerde Bakanlık yapmasına rağmen Sayın Serdar Denktaş’ın oy oranı oldukça düşük görülüyor ve oy kaybetmeye devam ediyor.

'SU DEĞİL KAN AKACAK SÖZLERİNE HALK TEPKİLİ'

Katılanlara KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın Barış Pınarı Harekâtı ile ilgili “Su değil kan akacak” şeklindeki açıklamalarını duyup duymadığı soruldu. Halkın yüzde 83,8’i duyduğunu ifade etti. Ardından açıklamayı duyanlara açıklamalara katılıp katılmadıkları soruldu. Yüzde 25.6’sı kesinlikle katıldığını, yüzde 74.4’ü kesinlikle katılmadığını dile getirdi.

BUGÜN SEÇİM OLSA... TATAR VE UBP ÖNDE

Seçmene yarın milletvekli seçimleri olsa hangi partiyi destekleyecekleri soruldu. Araştırmaya katılanların yüzde 42.6’sı UBP’ye, yüzde 25.3’ü ana muhalefet CTP’ye oy vermek istediğini belirtti. Seçmenin 11.9’u da HP’ye oy vermek istediğini ifade etti.

Araştırmaya katılanalra 2020’deki Cumhurbaşkanlığı seçiminde kime oy vermek istedikleri soruldu. Seçmenin yüzde 33.9’u Ersin Tatar’a, yüzde 28.2’si Mustafa Akıncı’ya, yüzde 19.7’si Tufan Erhürman’a oy vermek istediğini dile getirdi.

Katılımcılardan yüzde 56.7’si Ersin Tatar’ın, yüzde 41.7’si Mustafa Akıncı’nın, yüzde 26.9’u Tufan Erhürman’ın ikinci tura kalacağını söylüyor. Kıbrıslıların yüzde 36.7’si Ersin Tatar’ın, yüzde 28.2’si Mustafa Akıncı’nın kazanacağını ifade ediyor. Sonuçlara göre ikinci tura Ersin Tatar ve Mustafa Akıncı’nın kalması durumunda yüzde 54.6’sı Ersin Tatar’a oy verecek. Akıncı yüzde 45.4’te kalacak. Tatar’ın ikinci turdaki rakibi Erhürman olursa Tatar’ın oyu yüzde 59.9’a, Özersay olursa yüzde 60.6’ya yükseliyor.

Akıncı’nın ikinci tur rakibi Kudret Özersay olursa oyu ciddi oranda artıyor ve yüzde 57,8’e çıkıyor. Akıncı’nın, rakibi Erhürman olursa da yüzde 55.9 oy alması bekleniyor. İkinci turda Erhürman ve Özersay arasındaki bir mücadelede ise halkın 57,3’ü Tufan Erhürman’a oy vereceğini söylüyor.

GARANTÖRLÜK VE TÜRK ASKERİ KALSIN

İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM OLSUN

Anket sırasında halka gündemki konulara ilişkin görüşleri soruldu. Sorular ve yanıtlar şöyle:

Cumhurbaşkanı Akıncı sizi rahatsız edecek herhangi bir taviz verdi mi? (müzakereler sırasında)

Evet (yüzde 60.5)

Hayır (yüzde 30.9)

Cumhurbaşkanı Akıncı sizi rahatsız edecek hangi konuda taviz verdi?

Garantörlük (yüzde 25.2)

Güzelyurt kentinin verilmesi (yüzde 20,6)

Kıbrıs Türkü’nün veto hakkının ortadan kaldırılması (yüzde 13.0)

Türk Askerin Ada’dan çekilmesi (yüzde 20.2)

Tümü (yüzde 21.0)