F35 savaş uçağı için yıllar boyu kritik parçalar üreten Alp Havacılık, Türk şirketlerinin tedarik zincirinden dışlanmasıyla birlikte tüm dikkatini yerli ve milli projelere verdi.
1300'ü aşan mühendis ve teknisyen ekibiyle savunma sanayiinin güçlü firmalarından Alp Havacılık, TS1400 motoruyla uçmaya hazırlanan milli GÖKBEY helikopterine güç veren iki ana şirketten biri oldu.
Prof. Dr. Mahmut Akşit yönetimindeki Türk Motor SanayiiTEI, helikopterin motorunu tasarlayıp üretirken Alp Havacılık ise Türkiye için çok kritik ve zorlu bir teknoloji olan dişli kutusunu başarılı bir şekilde imâl etti. TEI şimdi TS1400 motorlarından ilk iki adedini TUSAŞ'a teslim etmeye hazırlanıyor. Milli GÖKBEY helikopteri, testlerin tamamlanmasının ardından 2023 yılının ilk yarısında tamamen yerli güç paketiyle uçuyor olacak.
AKŞİT: İLK DENEMEDE BAŞARDILAR
TEI Genel Müdürü Akşit, GÖKBEY dişli kutusunun üretilmesi işini başardığına şu sözlerle dikkat çekti:
"Gayet güzel bir tesis kurdular. Türkiye için gerekliydi... Biz de destekledik. Disiplinli bir çalışmayla bunu başardılar. Milli GÖKBEY helikopterimizin motor projesi bize gelince, bunun da en kritik alt sistemi dişli kutusu... Yani motorun kritik aksesuarı... Bu konuda dışa bağımlı olmak bizim için kabul edilebilir olmazdı. Biz de gidip Alp Havacılık'ın kapısını çaldık. Altyapıları her şeyleri müsait zaten... Onların mühendisleri, bizim de mühendislik desteğimizle birlikte, dişli kutusunu Türkiye'de tamamen özgün ve yerli olarak geliştirdik. Alp Havacılık bunu uluslararası kalite standartlarında güzel bir şekilde üretti. İlk üretilen milli dişli kutusuyla da motorumuzu maksimum sürekli güç değerine ulaştırdık. Bunu ilk denemede başardılar."
ARIKAN: MMU İNİŞ TAKIMINI DA ÜRETİYORUZ
Mahmut Akşit'in bu sözlerle övdüğü Alp Havacılık şirketinin Milli Programlar Direktörü Hüseyin Arıkan, 25 yıldır savunma sanayiinde faaliyet gösterdiklerini, F35 programının sonlanmasıyla birlikte üretim hatlarını milli projelere ayırdıklarını söyledi.
Geçtiğimiz günlerde İstanbul'da düzenlenen SAHA EXPO fuarında gazeteci Tolga Özbek'e verdiği demeçte Arıkan, GÖKBEY helikopter motoru dişli kutusu haricinde Skorski, ATAK2 ve yine GÖKBEY helikopterlerinin iniş takımlarını da üretmekte olduklarının altını çizdi. İniş takımı üretiminin hassas teknolojiler barındırdığına dikkat çeken Arıkan, "Aynı zamanda Milli Muharip Uçak iniş takımı ve detay komponentleri de tarafımızca üretiliyor" dedi. Arıkan şu bilgileri verdi:
"Biz F35 uçaklarında kullanılan F135 motorlarının soğuk bölge titanyum IBR'lerini 2006 senesinden bu yana üretiyorduk. Şimdi TEI firmamızla bazı motor gruplarında çalışıyoruz, ki ilk tasarım işimiz de TEI tarafından bizlere verildi. TS1400, GÖKBEY'in motoru. Bu motorun aksesuar dişli kutusu, 3 sene önce kurmuş olduğumuz tasarım ekibimiz tarafından tasarlandı, üretildi ve 2021 sonunda müşterimize teslim edildi. TEI'deki testler başarıyla tamamlandı. Nisan 2023'te helikoptere doğrudan takılacak TS1400'de de bizim ürettiğimiz dişli kutusu olacak."
'BİZE VERİLEN ÇOK ÖNEMLİ BİR GÖREVDİ'
"Bu iş bize verilen çok önemli bir görevdi. Kendimizi dişli ve dişli kutusu teknolojileri bakımından daha iyi bir yere konuşlandırmamız açısından önemliydi. Bunu başarıyla tamamladık. Çalışmalara devam ediyoruz, arkasının gelmesini bekliyoruz. Şirketimizde oluşturduğumuz milli programlar organizasyonumuz, Türkiye'nin bir şekilde yurtdışına bağımlı olduğu ya da ambargo dolayısıyla tedarik edemediği, getirtemediği ürünleri Alp Havacılık tecrübesiyle yerlileştirme işini yapmayı ve milli ürünleri son kullanıcıya teslim etmeyi hedefliyor."
Alp Havacılık, 2021 yılı sonuna dek F35 uçaklarının iniş takımı parçalarının üretimini, F135 motoru Rear Hub ve titanyum IBR imâlini, yapısal parça, fren sistemi parçaları ve yakıt pompası parçalarının tedariğini gerçekleştiriyordu.
