Türkiye’deki Uygur kışkırtması, her geçen gün gelişen TürkÇin ilişkilerini de yaralıyor. Terör örgütleriyle açık bağı olan gruplar, camilere kadar girerek CIA yalanlarını anlatıyor. Uzmanlar ise bu grupların arkasında başka ülkeler olduğunu belirterek, kışkırtmaların acilen önlenmesini istiyor.
Son dönemde artan Uygur kışkırtmaları konusunda uyarılarda bulunan AKP kurucularından eski Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır, eski Dışişleri Bakanları Şükrü Sina Gürel ve Yaşar Yakış, Uygurların Türkiye ile Çin arasında düşmanlık değil dostluk köprüsü olduğunu vurguladılar.
Ertuğrul Yalçınbayır Aydınlık’a yaptığı değerlendirmede, ülkeler arasındaki sorunların giderilmesi için diyaloğun önemine vurgu yaparak, şöyle konuştu: “Uygurlar üzerinden yapılan kışkırtmalar iki ülke ilişkilerini olumsuz etkiler. Bu hem ticarete hem diğer ilişkilere yansır. Yapılan kışkırtmaların arkasında başka ülkeler var. Bir sorun yaşanıyorsa, başka ülkelerin araya girmesine müsaade edilmemeli. Çin’de yaşayan Uygurlar, Türkiye ile Çin arasında bir köprüdür. Bu köprünün düşmanlık köprüsü olmasına izin verilmemeli. Barış esas alınmalı.”
Uygurların bir sorunu varsa, sorunların diplomatik ilişkiler çerçevesinde Çin yetkilileriyle görüşülmesi gerektiğini kaydeden Yalçınbayır, şöyle devam etti: “Uygurlar kendi dinlerini, dillerini, adetlerini, gelenek göreneklerini yaşamalıdırlar. Ama yaşadıkları ülkenin birlik ve bütünlüğüne de zarar vermemelidirler. Birlik içinde olmalılar. Türkiye bu konuda üzerine düşeni yapabilir. Çin’le iyi ilişkileri de buna uygundur.”
ÇİN’LE İLİŞKİLER BOZULMAMALI
Şükrü Sina Gürel de uzun yıllardır Uygurları kışkırtmaya çalışanlar olduğunu hatırlatarak, “Türkiye’deki Uygur dernekleri de birilerinin elinde oyuncak. İstedikleri gibi oynuyorlar. Bu dernekleri Türkiye ile Çin’in arasını açmak için kullanıyorlar” tespitinde bulundu.
Uygur Türklerinin Çin ile Türkiye arasında düşmanlık değil dostluk köprüsü olması gerektiğini belirten Yalçınbayır, şunları kaydetti: “Bazı çevreler önümüzdeki yerel seçimleri de kullanarak faaliyetlerini artırmış görünüyor. Bunun önüne geçmek gerekiyor. Çin ile Türkiye’nin arasının açılması Türkiye’nin de Çin’in de çıkarına değil. Bizim hükümet olduğumuz dönemde, koalisyon protokolüne Çin ile ilişkilerin bozulmaması konusunda bir madde koymuştuk. Bu çok önemliydi. Şimdi başka ülke kaynaklı kışkırtmalar yapılıyor, mutlaka önlenmeli.”
‘TÜRKİYE ÇİN’İN İSTİKRARSIZLIĞINI İSTEMEZ’
Yaşar Yakış da Uygur meselesinin Çin ve Türk hükümetleri arasında görüşülebileceğini söyledi. Yakış, şunları kaydetti: “Biz nasıl PKK’ya başka ülkelerin desteğinden rahatsızsak, Çin de kendi güvenliği çerçevesinde aynı tavrı alıyor. Türkiye’nin yapması gereken Sincian’daki soydaşlarımızın teröre bulaşmalarını önlemek. Ülke ekonomisine katkı yapmalarını, daha fazla pay almalarını sağlamak. Çin’i de soydaşlarımızın hak ve hukukuna saygılı olması konusunda uyarmak. Bu konuyu üçüncü ülkeler kaşıyor. Türkiye ile Çin arasındaki ilişkileri bozmaya çalışıyorlar. TürkiyeÇin ilişkileri iyi durumda. Türkiye, Çin’in istikrarsızlığını istemez. Türkiye Devleti bu konuda Çin’le temasa geçerek başkalarının kışkırtmalarını önlemelidir. Soydaşlarımız Çin’le düşmanlık değil, dostluk köprüsü olmalı. Bir ülkenin vatandaşları o ülkenin düzenini bozmamalı. Çin de kendi vatandaşlarının hak ve hukukunu gözetmeli.”
