Kovid19 salgını sonrası küresel ölçekte artan enerji fiyatlarından en çok etkilenen kıtaların başında Avrupa geliyor. Artan enerji maliyetlerini doğrudan vatandaşlarına yansıtan Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın etkisiyle daha da yükselen enerji maliyetlerinin yeni faturasını da halka yansıtması bekleniyor.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerinden derlenen bilgiye göre, AB'nin yıllık enerji enflasyonu Ocak ayında yükselişini sürdürerek yüzde 27'ye ulaştı. Mayıs 2020'de beş yılın en düşük oranı olan eksi yüzde 11'i takiben, enerji enflasyonu yükselmeye başlasa da şubat 2021'e kadar eksi yüzde 1 ila 9 arasında değişen negatif oranlar gerçekleşmişti. Şu an ise enerji enflasyon oranı, Uyumlaştırılmış Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (HICP) ilk kez 1997'de yayımlanmasından bu yana en yüksek değerine ulaşarak rekor kırmış oldu. Enerjinin alt bileşenlerine bakıldığında ise doğal gaz bir önceki aya göre yaklaşık yüzde 41 artışla Ocak 2022'de en yüksek noktasına ulaştı. Benzin, motorin ve diğer sıvı yakıtlar yüzde 26 artarken, elektrik ise yüzde 24 artış gösterdi.
En yüksek oran Belçika’da
Ülkeler bazında incelendiğinde, ocakta AB üye devletleri arasında Belçika yüzde 67 ve Hollanda yüzde 58 ile en yüksek enerji enflasyon oranlarını kaydetti. Bu ülkeleri yüzde 43 ile Litvanya, yüzde 41 ile Estonya ve yüzde 40 ile Yunanistan izledi. En düşük oran Malta'da kayıtlara geçerken, bu ülkeyi yüzde 12'lik enerji enflasyonuyla Hırvatistan ve Portekiz izledi.
Savaş enflasyonu daha da artırdı
Enerji fiyatları, RusyaUkrayna savaşının doğal gaz arzında kesintiye yol açacağı endişesiyle yükselmeye devam ederken, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik bombalama ve füze saldırılarından dolayı doğal gaz altyapısının zarar görmesi ve gaz akışının kesintiye uğrayabileceği endişeleri fiyatları daha da artırdı. Savaşın devam etmesi durumunda petrol ve doğal gaz sağlayıcılarına yaptırımlar getirilebileceği ihtimali de yalnızca bir haftada doğalgaz fiyatlarını yüzde 15 artırdı. Bu da Avrupa'da enerji enflasyonunun daha fazla artmasına ve Avrupalı tüketicilerin faturalara ödediği bedellerin daha da yükseleceği anlamına geliyor.
Daha büyük tedarik krizi Avrupa’nın kapısında!
Öte yandan Avrupa’da endüstri ve gıda tedarikinde de ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Avusturya merkezli dünyanın en büyük tuğla üreticilerinin başkanı, “Şirketlerin artan enerji maliyetleri ve AB’nin kaotik politikaları üretimin durmasına neden olacak. Avrupa’da yapı malzemelerindeki tedarik sıkıntısı büyük bir krize neden olacak” yorumunda bulundu.
