Avrupa ve Asya ülkeleri ticarette dolar egemenliğine son verme çabalarına hız verdi. ABD’nin
yaptırım siyaseti ve ticaret savaşını sürekli gündemde tutmasına paralel olarak yaşanan süreçte amaç; dolar ya da Amerikan bankacılığı dışına çıkarak Washington’un denetiminden kurtulmak. Avrupa Komisyonu yaptığı açıklamada doğalgaz ve petrol gibi enerji kaynaklarının ithalatında avronun kullanılması tavsiyesinde bulundu. Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovkis “ile süregelen sayısız çatışmalar ışığında dolardan bağımsız olmak istiyoruz. Bunun için bazı adımlar atılması gerekiyor. Uluslararası ticarettimizde dolara karşı Avro kullanmak ve rezerve para birimi olarak Avroyu güçlendirmek niyetindeyiz” diye konuştu.
ALMAN DER SPİEGEL: DOLAR BASKI OLUŞTURDU
Alman Der Spiegel dergisi gelişmelerin perde arkasında ABD ile süregelen çatışmalar ve gümrük vergisi olduğuna dikkat çekerken, AB’nin kararının tavsiye niteliği taşıdığını yazdı. Der Spiegel’in makalesinde şu ifadelere yer verildi:
“Bu açıklama ve uyarıların yapılmasının arkasında yatan sebeplerden birisi ABD ve İran arasındaki Uluslararası Atom Anlaşması’nda ortaya çıkan durumdur. Washington Yönetimi, mayıs ayında anlaşmadan çekilmiş ve peşinden İran’a yaptırım kararları almıştı. Bu yaptırımlar büyük ölçüde AB ülkelerini de içine alıyor ve ekonomisine büyük zararlar veriyor. Washington doların merkezi hakimiyetini dayatıyor ve bunu küresel bir baskı gücü olarak kullanıyor. Karşılıksız ve sınırsız miktarda basılan dolar ABD’nin dünya hakimiyeti zorlamasında önemli bir rol oynuyor.”
RUSYA VE ÇİN HIZLA UZAKLAŞIYOR
Rus haber sitesi Sputnik de Rusya ve Çin başta olmak üzere Asya ülkelerinin dolardan hızla uzaklaştığına işaret eden bir derleme hazırladı. Bu derlemede Moskova ve Pekin’in attığı adımlar çu ifadelerle sıralandı:
“Rusya, dolardan vazgeçme örneği göstereren ilk ülkelerden biri. Bundan bir ay önce Başbakan yardımcısı Yuriy Borisov, Moskova’nın S400 hava savunma sisteminini Delhi’ye Rus para birimiyle satacağını açıkladı. Sözleşmenin toplam tutarı 331 milyar ruble. Washington’un Türkiye’ye yaptırım uygulama kararından sonra Moskova, Ankara’yla da dolarsız ticaret konusunda anlaştı. Surgutneft, Gazpromneft ve Severstal gibi büyük Rus şirketleri de, yabancı şirketlerden ödemelerde euroya geçmelerini istemişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de VTB Capital bankasının Kasım sonunda düzenlediği ‘Rusya Çağırıyor!’ yatırım forumunda şu ifadeleri kullanmıştı: “Bizim doları terk etmek gibi bir hedefimiz yok, dolar bizi kendiliğinden terk ediyor. Bu kararları (yaptırım kararları) alanlarsa artık ayaklarına değil, (vücutlarının) üst kısımlarına kurşun sıkıyorlar. Zira hesaplamaların dolar baz alınarak yapılmasında görülen bu istikrarsızlık dünyanın pek çok ekonomisinde, alternatif rezervler bulma ve dolardan bağımsız bir ödeme sistemi yaratma isteği doğuruyor.” Putin, uluslararası bankalararası SWIFT sisteminden bağımsız sistemler oluşturulması için, ticaret ortaklarıyla çalışmaların aktif olarak yürütüldüğünü belirtmişti.
Çin ise diğer ülkeleri hesaplarda dolar yerine yuan kullanmaya teşvik etmek için “Bir Kuşak Bir Yol” inisiyatifini çok başarılı bir araç olarak kullanıyor. Pakistan ve İran dolar yerine yuanı tercih etti. Ayrıca İran ile Irak karşılıklı ticarette kendi para birimlerini kullanma konusunda anlaştı.”
Aydınlık
