TEVFİK KADAN

Torpido, bir deniz gücünün en belirleyici unsurlarındandır. Haklarında çok az şey bilinir ve göz önünde tutulmazlar. Caydırıcılığın en önemli araçlarındandır. Savaşın kaderini değiştirdiği önemli örnekler vardır. Çok az ülke tarafından üretilirler. Pahalı ve tehlikelidirler. Tarihte bir torpido ile düşman gemisi batıran da çok oldu, torpidosu kalmayıp teslim olan da... Yani tam bir ağır abidirler.

Otoritelere göre ilk torpido 13. yüzyılda Suriye'de ortaya çıktı. Abbasiler döneminde Hasan el Rammah tarafından 1275 yılında tasarlandı. Üretildiğine dair kanıt olmasa da, çizimleri bile İslam Rönesansı'nın kanıtıdır. 

Modern anlamdaki ilk torpido ise 1866 yılında AvusturyaMacaristan İmparatorluğu'nda üretildi. Robert Whitehead'in geliştirdiği bu torpido, 1012 knot sürate ulaşıyor ve 912 metre menzile erişiyordu. 93 Harbi'nde Osmanlı tarafından Ruslardan ele geçirilen bir Whitehead torpidosu, İstanbul'a getirilerek incelendi. Torpidoya yakın ilgi gösteren Osmanlı, hemen İngilizlerden 2 adet denizaltı sipariş etti. Osmanlı'ya teslim edilen bu denizaltıya Abdülhamit adı verildi. Abdülhamit denizaltısı, 1891'de Sarayburnu'nda batarak Üsküdar açıklarındaki bir hedefi torpido ile vurdu. İşte bu atış, Abdülhamit'i tarihte sualtından ateşlenerek bir hedefi vuran ilk denizaltı olarak kayıtlara geçirdi.

Her ne kadar bu gemiyi daha sonra limana çekip çürütsek de, bizi denizaltıcılıkta oldukça eski bir tarihe çıpalıyor. Bugün de Doğu Akdeniz'deki en güçlü denizaltı filosu, hala Türk Donanması'nın elinde bulunuyor. Türk denizaltıcılarının eğitimleri ile gemiyi idame prosedürleri tüm dünyada örnek gösteriliyor. İşte bu şanlı filo, şimdilerde yepyeni bir kabiliyete kavuşuyor. Milli torpido AKYA ile gücüne güç katıyor, dünya klasmanında altın lige yükseliyor. ORKA ve TORK da bunn cabası...

İLK KEZ MÜREN İLE ATILDI

Milli Ağır Sınıf Torpido AKYA, 30 Aralık 2021'de Türk Deniz Kuvvetleri envanterine teslim edilmişti. Şimdilerde bu torpidoların çeşitli eğitim atışları yapılıyor. Dün de Milli Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, “Millî olarak geliştirilen AKYA eğitim torpidosunun denizaltılarımızdan atış testlerine devam ediliyor. İlk defa 'MÜREN' savaş yönetim sistemi kullanılarak Marmara Denizi’nde TCG PREVEZE denizaltımızdan başarılı bir atış gerçekleştirildi.” denildi.  

Torpidonun MÜREN'e entegre edilmesi hayati bir gelişme. MÜREN, milli olarak geliştirdiğimiz savaş yönetim sistemimiz ve denizaltılarımızın beyni durumunda. Yani denizaltıdaki istediğimiz bir sistemi, milli yazılımlarımız ile kontrol edebiliyoruz. Böylece caydırıcılığımıza caydırıcılık katıyor, dosta güven düşmana korku veriyoruz.

50+ KM MENZİL

Dünkü atış hakkında çok fazla bilgi ve görüntü verilmese de, AKYA'lar hakkında bazı temel bilgilere sahibiz.

ROKETSAN, ARMERKOM ve TÜBİTAK öncülüğünde 2009 yılında çalışmalarına başlanan AKYA torpidonun ilk denemesi 2013 yılında yapılmıştı. 2018'de hizmete girmesi hedefleniyordu fakat isterlerin değişmesi ile proje teslim süresi uzadı. Başlangıçta torpidonun 1100 kilogram ağırlığında, 6 metre boyunda ve maksimum 1520 kilometre menzile ulaşması bekleniyordu. Fakat değişikliklerin ardından ağırlığı 1200 kilogramı geçti, boyu 7 metreyi aştı ve menzili 50 kilometrenin üzerine çıktı. Sualtında 45 knot süratin üzerine çıkabilen 533 milimetrelik AKYA, fırçasız DC elektrik motoru ile ters dönüşlü pervane kullanıyor. Pasif sonar ve fiber optik olmak üzere en az çift güdümü bulunuyor. Terminal aşamada kendi sonarını devreye alıyor. Hedefe çarpmasa bile manyetik tapa sayesinde düşman gemiye en yakın mesafede patlayarak gemiyi ikiye bölüyor. Dahası muadillerinden çok daha ucuza mal oluyor. Yani hem milli, hem etkili, hem de ucuz...

TORPİDOLU TEK DENİZALTI HAREKAT PLANI DEĞİŞTİRTTİ

1982 yılında Arjantinİngiltere arasında yaşanan Falkland Savaşı'nda torpidolar önemli bir rol üstlenmişti. Arjantin'in elinde çalışabilir tek bir denizaltı vardı. Alman yapımı 209 tipi San Luis denizaltısındaki torpidolar, bütün İngiliz Donanması'nın harekât planını değiştirmesine yetmişti. Fakat son torpido ateşlenip de Almanlardan başka torpido alınamayınca, San Luis limana çekildi. Kısa süre sonra da zafer İngiltere'nin oldu.

Aydınlık