Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, 1516 Eylül’de Özbekistan’ın tarihi Semerkant şehrinde yapılan Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nin, ABD’nin çevreleme hamlesini boşa çıkaran “stratejik bir hamle” olduğunu söyledi.

Çin Dışişleri Bakanlığı sitesinde yer alan bilgi notuna  göre Wang, Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in Orta Asya ziyaretinin “ŞİÖ dostluğunu genişletme” amacı taşıdığını, aynı zamanda Çin’in uluslararası alanda sahip olduğu güveni ve etkiyi de gösterdiğini kaydetti.

AVRASYA’YA YÖNELİK TARİHİ İŞBİRLİĞİ HAMLESİ

Metinde, Xi’nin salgın sonrası ilk yurtdışı ziyaretini Kazakistan ve Özbekistan’a yaptığı belirtilirken, ŞİÖ’nün büyümesine güçlü bir ivme kazandıran ve Çin’in bölge ülkeleriyle ilişkilerini yeni bir düzeye çıkaran verimli sonuçlar elde edildiği vurgulandı. Bakan Wang, Xi’nin ziyaretini “Avrasya’ya yönelik büyük bir diplomatik hamle” ve “tarihi bir dönüm noktasında yapılan unutulmaz bir gelişme” olarak niteledi.

Xi’nin zirvede yaptığı konuşmada, ŞİÖ’nün başarılı pratiğini, “siyasi güvene bağlılık, kazan kazan işbirliği, uluslar arası eşitlik, açıklık ve kapsayıcılık, hakkaniyet ve adalet” kavramlarıyla özetlediği ifade edildi. Wang’ın “ŞİÖ, uluslararası ilişkilerin sağlıklı ve adil gelişimi için çok önemli bir rehber sunmaktadır.” sözlerine yer verildi.

Wang ayrıca Xi Jinping’in Zirve’ye katılımının “Çin’in ABD’nin kuşatma girişimini yarmak için ŞİÖ dostlarıyla birleşmesi” olarak yorumlanmasının doğru olduğunu belirtti.

‘ŞANGHAY RUHU’NUN BİRLEŞTİRME KABİLİYETİ’

ŞİÖ Zirvesi’nde İran’ın tam üye olması; Belarus’un tam üyelik protokolünü başlatması; Mısır, Suudi Arabistan ve Katar’ın diyalog ortağı statülerinin onaylanması ile Bahreyn, Maldviler, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Myanmar’ın diyalog ortağı olma süreçlerinin başlaması memnuniyetle karşılandı. Wang Yi, “Bu, ŞİÖ’nün yeni ve en geniş büyüme dalgasıdır. Şanghay Ruhu’nun dinamizminin, birleştirme kabiliyetinin ve cazibesinin kanıtıdır.” ifadelerini kullandı. Genişlemenin aynı zamanda ŞİÖ’nün kendisini ayırmış ve ayrıcalıklı bir “dar zümre” olmayıp dışa açık ve kapsayıcı “büyük bir aile” olduğu vurguladı.

26 ülkeyi bünyesinde barındıran ŞİÖ’nün Avrasya kıtasında barış ve refahın sağlanmasına yeni bir devinim kazandıracağını belirten Wang, aynı zamanda “yeni tipte uluslararası ilişkiler ve insanlığın ortak geleceğine dayalı bir toplum inşasında” örnek bir rol oynayacağını ifade etti.

TERÖRLE MÜCADELE ÜSSÜ KURMA ÖNERİSİ

Haber metninde, hazırlanan terör örgütleri listesi ve ortak tatbikatların yanı sıra, Çin’in güvenlik alanında işbirliğini derinleştirmek üzere yeni öneriler de getirdiği kaydedildi. Buna göre Çin, terörle mücadele personellerini eğitmek üzere bir ÇinŞİÖ üssü kurulmasına hazır olduğunu beyan etti. ŞİÖ’nün bölgesel güvenlik ve barışın “kurumsal çıpası” olacağı vurgulanan metinde ayrıca Xi’nin 48 saat süren ziyaretinde yaptığı 30 görüşmede, güvenlik ve kalkınmanın “ikiz odak” olduğu belirtildi.

Çin’in kalkınma alanında en sıcak gündem olan endüstri ve tedarik zincirleri forumuna ev sahipliği yapmaya, bir ÇinŞİÖ Büyük Veri İşbirliği Merkezi kurmaya, gelişmekte olan ülkelerin acil tahıl ve insani yardım ihtiyacı için 1,5 milyar yuan tahsis etmeye hazır olduğu dile getirildi.

ASYA LİDERLERİNDEN Xİ JİNPİNG’E ÖVGÜLER

Wang, zirvede her ülkenin Çin Komünist Partisi’nin öncü rolüne ve Xi Jinping’in liderliğine övgülerini ve 16 Ekim’de yapılacak ÇKP Genel Kurultayı öncesinde Çin’e duydukları güveni dile getirdiğini kaydetti. ÇKP kongresinin yeni bir “kalk borusu” olacağını belirten Wang, Çin’in diplomatik mücadelesinin de yeni bir yolculuğa başlayacağını söyledi.

Metinde, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in Xi Jinping için “Çin halkının yürekten desteğine sahip gerçekten büyük bir lider” sözlerine ve “Çin’in planladığı gibi her yönüyle modern sosyalist bir toplum inşa etme muhteşem hedefini başaracağından eminim.” ifadelerine yer verildi.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in de “Xi Jinping günümüz dünyasında büyük bir devlet adamıdır ve Özbekistan, Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in önderliğinde Çin’in parlak bir bugünü değil, aynı zamanda parlak bir geleceği olduğuna kanidir.” sözleri aktarıldı.