Türkiye’nin tam üyelikten bir önce aşama olan ortak üye olarak yer aldığı ekonomik işbirliği topluluğu BRICS’e Türk imzası atıldı. Çin Dışişleri Bakanlığı, BRICS bünyesinde dokuz ülkenin "ortak ülke" olarak belirlendiğini açıkladı. İşte detaylar... Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, yaptığı açıklamada, geçen ekim ayında Rusya’nın Kazan kentinde düzenlenen BRICS Zirvesi’nde, birliğin ortak ülkelerinin belirlenmesi konusunda ortak karara varıldığını hatırlattı. Mao, bu adımın, BRICS'in geçen yıl genişlemesinden bu yana kaydedilen önemli bir gelişme olduğunu belirtti.

Mao, "Çin ve diğer BRICS üyesi ülkelerin ortak çabalarıyla, BRICS için ortak ülkeler Endonezya, Malezya, Tayland, Belarus, Bolivya, Küba, Kazakistan, Özbekistan ve Uganda olarak belirlendi." dedi.

BRICS’in temsil gücünün arttığına ve küresel etkisinin de daha belirgin hale geldiğine işaret eden Mao, mekanizmanın Küresel Güney ülkeleri için birlik ve iş birliğini destekleyen önemli bir platform haline geldiğini söyledi.

Türkiye, Cezayir, Belarus, Bolivya, Küba, Endonezya, Malezya, Nijerya, Tayland, Uganda ve Vietnam “Ortak Üye” statüsünde BRICS’e kabul edildi. Bundan sonraki süreçte ülkeler ile BRICS topluluğu görüşmelerde bulunacaklar. Bu görüşmelerden olumlu sonuç çıkması ve BRICS liderlerinin onaylaması halinde tam üye olunacak. Hindistan’ın üyeliğimizi veto ettiğine ilişkin haberler çıksa da daha sonra oylama yapılmadığına ilişkin açıklamalar sonucunda bu haber yalanlandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz aylarda yapılan BRICS zirvesinde, “BRICS daha adil bir küresel sisteme eşsiz katkılar sunuyor. Bu aileyle diyaloğunuzu geliştirmeye kararlıyız. Türkiye olarak çok taraflı platformlarda bir araya gelmeye ve ortak sorunların çözülmesine önem veriyoruz. Türkiye G-20 gibi birçok kuruluşun üyesidir.” demişti.

2006 yılında Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin tarafından kurulan bu birlik BRIC adına bu ülkelerin sırasıyla baş harflerinden aldı. Daha sonra 2010 yılında Güney Afrika da dahil olunca adı BRICS oldu. Türkiye henüz tam üye değil ortak üye. Eğer tam üye olursa gruba dahil olan ilk NATO ülkesi olacak. Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de dahil olunca kuruluşun 10 üyesi oldu. Kuruluş askeri bir örgütlenme değil. Ekonomik platform. Küresel nüfusun %45’ini, ekonominin de %28’ini temsil ediyor. BRICS ülkelerinde dünya nüfusunun % 45’i yaklaşık 3,5 milyar insan yaşıyor. Toplam ekonomik büyüklüğü 30 trilyon dolardan fazla. Dünya ham petrolünün %44’ünü üretiyorlar.Ancak birliğin homojenitesi yok. AB gibi kurumsal birliğine ilişkin düzenlemeler de mevcut değil. Avrupa Birliği gibi gümrük birlikleri ve tek para birimleri yok. 2014 yılında topluluk borç verme amacıyla bir “Kalkınma Bankası” kurdu. Gelişmekte olan ülkelere yol, köprü, demiryolu ve su projeleri için 32 milyar dolar kredi verildi. Dünya Bankası kredi hacminden oldukça uzaklar. Topluluğun amacı G-7 ülkelerine karşı bir denge olmak. Doların uluslararası ticaretteki hakimiyetini kırmak isteyen bu ülkeler bugüne kadar ortak bir para birimi oluşumunda bile tek bir mesafe alamadılar.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın deyimiyle BRICS’i alternatif değil tamamlayıcı bir yapı olarak düşündüğünü ifade etti. BRICS’e yakınlaşmalarının bir nedeninin de AB’nin olumsuz politikalarının olduğunu belirtti. Fidan’a göre BRICS’in AB’den farklı olarak farklı medeniyet, ırk ve dinleri içinde barındırması önemli.

Batı ülkeleri ve bir NATO üyesi olarak Türkiye’nin BRICS’e üyeliğinin Batı ile uyumlu ilişkilerini zedeleyeceği düşüncesi hâkim. ABD’nin Türkiye Büyükelçisi bu paralelde açıklamalarda bulundu. İhracat yapımız içinde AB’nin ve batı ülkelerinin payı %50’den fazla. NATO üyeliğimiz açısından sorunlar çıkabilir. Ancak tam üye olmadan ekonomik ilişkilerimize yeni bir pencere açabiliriz. Özellikle Türk Cumhuriyetler ve Çin’in Afrika ve Ortadoğu açılımında stratejik ilişkiler geliştirebiliriz. 2023 yılında BRICS ülkelerine Türkiye’nin ihracatı 17,5 milyar dolar. Ortak üye olunduğunda bu hacmin arttırılması imkân dahilinde. Enerji ithalatında çeşitlilik sağlama çabalarına katkı verebilir.

Türk Devletleri Teşkilatı:

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi), Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye'nin üye; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluşu.