Türkiye'yi yasa boğan Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler 11 ilde büyük yıkıma yol açtı ve şu ana kadar 40 bin 642 vatandaşımız hayatını kaybetti, 108 binden fazla kişi de kurtarıldı.
Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Şerif Barış, asrın felaketine ilişkin A Haber canlı yayınında çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Depremlerin tarihte örneği olmadığını vurgulayan Barış, "Milattan Önce Ege'de 464 yılında bu denli bir deprem olduğunu biliyoruz. Hiçbir yer bilimci böylesi iki depremin beklentisi içinde değildi" ifadelerini kullandı.
Depremin dünyanın çevresini 2 kez turladığını ifade eden Barış, "En kuzeye kadar gitti bu depremin şiddeti. Biz sismologlar olarak bu depremin dünyanın çevresini en az 2 kere turladığını biliyoruz. Enerjik anlamda tam 3 tane 17 Ağustos depremi tek depremde meydana geldi" dedi.
Prof. Dr. Barış'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"Ana şok olduktan sonra faylar boyunca artçı depremler yoğunlaştı.
11 günlük bir animasyona bakıyoruz. Artçı depremlerle beraber, faylarla ne kadar uyumlu olduğunu görüyorsunuz.
"2 YIL DAHA DEVAM EDECEK"
AFAD Başkanı açıklıyor ya 4500 tane artçı deprem oldu diye, işte bunların faylarla ne kadar ilişkili olduğunu gösteren iyi bir çalışma.
Her iki fay da sismolojik anlamda kırılmış.
Jeolojik anlamda da faylardaki kırığı ölçerek, 7.7 ve 7.6'daki depremlerde artçılar Hatay fayının da kırıldığını gösteriyor.
6.6'ya kadar artçılar var. Bunlar 2 yıl devam edecek.
"BURALAR GÜVENLİ BÖLGE HALİNE GELDİ"
Üst üste biniyor. 11 günlük artçı deprem dağılımı daha da artacak. Bir daha kırılan faylarda daha büyük bir deprem olma ihtimali yok. 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde 3 büyük fay kırıldığı için yeniden kırılma olmaz. 500 yılda bir deprem ürettiği için en az 500 yıl lazım.
Faya yakın olduktan sonra, fay kırık izin üzerine ev yapılmadığı sürece depreme dayanıklı binalar ayakta kalır. Buralar güvenli bölge haline geldi. Kırığın belli bir iyileşme dönemi var 45 yıl, ondan sonra yavaş yavaş gerilme biriktirmeye başlar bunlar da 300400 yıllık periyotlardır.
"ŞİDDET 10'A KADAR ÇIKMIŞ"
İnsanlar 'deprem çok geniş alanda gerçekleşti' dedi. 7.7'lik depremin ana şoku birçok yerde hissedildi. Bakarsanız Kahramanmaraş, Malatya ve Hatay'da şiddet 10'a kadar çıkmış. Bu rakam, 7.7'den bağımsız yıkımın etkisidir. 7'den sonra camlar titrer, çatlaklar başlar. 10'da çok sayıda bina yıkımı olur.
Büyüklük depremin enerjisidir. Samsun'da da İstanbul'da da 7.7'dir. Suya atılan bir taş depremin büyüklüğü, çıkan dalgalar şiddetidir. Jeolojik koşullara göre artabilir. Hatay'da da Kahramanmaraş'ta da 10 kata kadar büyütmeler olmuştur.
Deprem dalgası sert zeminden yumuşak zemine geçince büyüyor. Depreme dayanıklı yapı yaparken zemin koşullarının çok iyi belirlenmesi lazım. Projenin de düzgün şekilde düzgün malzemeyle yapılması lazım. Böyle olursa en yumuşak yapılarda bile binalar göçmez.
"DÜNYANIN ÇEVRESİNİ EN AZ 2 KEZ TURLADI"
En kuzeye kadar gitti bu depremin şiddeti. Biz sismologlar olarak bu depremin dünyanın çevresini en az 2 kere turladığını biliyoruz. G dalgaları denir buna. Herkes yüzey dalgalarını bilir ama dünyayı turladığı yerler var. Bunlar çok küçük titreşimler. Bu özel depremin bilgisi, kardiyologların EKG'den anladıkları sinyaller gibi.
Türkiye'de biz hiçbir zaman fayların arka arkaya kırıldığını hiç görmemiştik. Daha önce hesaplıyorduk ama böyle bir şey hiç başımıza gelmedi. 1.3 G'ye kadar büyük ivmeler kaydedildi. Çok büyük bir ivmedir hasar yoğun olur. Deprem 7 kilometre derinde oldu. 9 saat içinde ikinci bir deprem tetiklendi ve Elbistan depremi oldu. Anadolu'nun en eski depremi MÖ 464 Ege'de... O tarihten itibaren 2500 yılda ilk defa böyle bir deprem oldu. Hiçbir yer bilimci böyle bir beklenti içinde değildi. 17 Ağustos 0.47 G idi. G ne demek? Binanız 100 tonsa 130 tonluk bir gücün binanıza çarptığını düşünün. 2.5 kat civarında bir büyüklük.
2 tane 17 ağustos depremi bu depremde oldu enerji olarak da 3 tane deprem tek depremde meydana geldi."
