Batı medyasının Çin'in Xinjiang (Sincan) Uygur Özerk Bölgesi'nde 'toplu kamp' kurulduğu ve burada insa hakları ihlalleri yaşandığı iddialarına karşı Çin harekete geçti. Söz konusu yerin, bölgenin güneybatısında bulunan Hotan'da Çin yönetimi tarafından kurulmuş bir eğitim merkezi olduğu açıklandı. Çin yönetimi eğitim merkezin kapılarını açtı ve kursiyerlerle basını buluşturdu.

Çin Ulusal Radyosu'nun haberinde şöyle denildi:

"Son aylarda bazı Batılı radikal medya kuruluşları ve siyasetçileri, Çin'in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde "toplu kamp" kurduğunu ve bu kamplarda insan haklarını ihlal ettiği iddiasında bulundular. Bu asılsız iddialara karşı Xinjiang'ın Hotan kentinde bulunan mesleki eğitim merkezinden bilgi alıp kursiyerlerle görüştük.

Hotan'da yer alan mesleki eğitim merkezinde kısa süre önce bir grup kursiyer için mezuniyet töreni düzenlendi. Kursiyerlerden Abdulikim Abdurehim, verdiği demeçte, mesleki eğitim merkezinde aldığı eğitimle yaptığı hataları daha iyi görebildiğini söyleyerek, buradan mezun olduktan sonra öğrenimine devam edip iyi bir vatandaş olmak ve çevresindeki insanlara örnek teşkil etmek için çabalayacağını dile getirdi.

Eğitim merkezlerindeki müfredat resmi dil bilgisi, hukuk ile mesleki becerileri kapsıyor.

Hotan Belediyesi Başkanı Rişat Musacan verdiği mülakatta Çin'in resmi dili ve alfabesini öğrenmenin kursiyerlerin vatandaşlık bilincini artırmalarına yardımcı olacağını belirtti. Musacan, Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası'na göre bir vatandaşın ülkesinin resmi dilini öğrenme sorumluluğunun bulunduğunu, ayrıca söz konusu eğitim programının kursiyerlerin mesleki becerilerini yükselterek teknoloji ve kültür algılarını güçlendirdiğini vurguladı.

Kursiyerlerden Hörikız Ubulkasim daha önce standart Çinceyi pek iyi bilmediği için iş bulamadığını, dolayısıyla para kazanamadığını ifade ederek, mesleki eğitim merkezinde eğitim gördükten sonra gittiği her yerde kolaylıkla para kazanabileceğini söyledi.

Eğitim merkezlerinde takip edilen müfredatın konularından biri de hukuk. Bu merkezlerde Çin'in Ceza Kanunu, Ulusal Güvenlik Kanunu, Terörle Mücadele Kanunu, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Aşırıcılıktan Arındırma Yönetmeliği, Evlilik Kanunu ve Zorunlu Eğitim Kanunu gibi yasalar hakkında bilgi verilmekte. Burada eğitim görmeseydi karşı karşıya bulunacağı sonuçları hayal edemeyeceğini dile getiren Turnisa Abdulaziz, "Belki de radikalistlerin peşi sıra suç yoluna düşecektim. Parti ve hükümet beni zamanında kurtardı, kendimi düzeltme fırsatı verdi, bu nedenle Parti (ÇKP) ve hükümete çok teşekkür ediyorum. Bundan sonra minnettarlığımı eylemlerimle göstereceğim." dedi.

İSTİHDAM YARATMA HEDEFİ

Nüfusu yoğun, doğa şartları çetin ve verimli toprakları az olan Hotan, Çin'in gelişmemiş bölgelerinden biri. Yerel halkın büyük bir kısmı, Çinceyi iyi konuşamadığı için hukuk bilinci de zayıf durumda. İstihdam sıkıntısıyla da karşı karşıya bulunan bu kişiler, terörizm ve radikalizm ile kolaylıkla kışkırtılabilirler.

Çin hükümeti bu durumu değiştirmek için harekete geçti. Hotan'da yer alan mesleki eğitim merkezinde kursiyerler için konfeksiyon, inşaat, kişisel bakım, güzellik ve gıda imalatı gibi çok sayıda alanda eğitim programı veriliyor. Kursiyerlerin talepleri doğrultusunda halı yapımı ve nan ekmeği pişirme gibi bölgeye özgü unsurlar da müfredata eklendi. Kursiyerlerden birkaçı, eğitim gördüğü süreçte elektrikli nan fırını bile icat etti. Güvenli ve çevre dostu olan bu cihazlar, Urumçi dâhil Xinjiang'daki bazı kentlere satılmaya başladı.

Micit Aziz, eğitim merkezinde mobilya yapımı konusunda temel bilgi edindi. Ailesinin en büyük çocuğu olan Aziz, daha önce radikal gruplardan etkilenmiş ve son yıllarda kitap okumadan, herhangi bir işle meşgul olmadan, sadece sokaklarda vakit geçirdiği bir hayat sürmekteydi. Ancak Aziz, Hotan mesleki eğitim merkezindeki programlara katıldıktan sonra ailenin reisi oldu. Merkezin tahta fabrikasında çalışmaya başlayan Aziz, artık ayda bin 550 yuan kazanabiliyor ve bu kazancıyla yıl sonuna kadar ailesini yoksulluktan kurtarmış olacak.

Ekonomik yetersizlikler nedeniyle Hotan'da yaşayanlardan evinde kliması olan kişi sayısı da oldukça az durumda iken, mesleki eğitim merkezinde kursiyerlerin yatakhanelerine klima koyuldu. Üstelik merkezdeki eğitim ücretsiz ve kursiyerlere inanç özgürlüğü ile gelenekgöreneklerini yaşama imkânı tanınıyor.

Kursiyerlerden İliyazican, şarkı söyleme ve dans yeteneğine sahip. Mesleki eğitim merkezinde eğitim aldıktan sonra yerel sanat topluluğuyla birlikte sık sık gösteriye çıkan İliyazican, eğitim sırasında hayat arkadaşını da buldu ve ondan fazla kursiyerle toplu evlilik töreni düzenledi.

Edinilen bilgilere göre, Xinjiang'da mesleki eğitim çalışmalarının hayata geçirilmesinden bu yana, sosyal ortamda gözle görülür bir değişim yaşandı. Yerel halk, radikalizmin yayılmasına gönüllü olarak direndi, milli dayanışma sürekli sağlamlaştırıldı. Böylece Xinjiang'da 21 aydır terör ve şiddet olayları meydana gelmedi. Barış ve uyum içinde bir arada yaşayan çeşitli etnik gruplara mensup vatandaşlar huzur ve mutluluğa kavuştu."