Ayçiçek yağı fiyatlarını düşürmek için seferberlik yaşanıyor. RusyaUkrayna savaşı nedeniyle geçtiğimiz birkaç ay yaşanan ayçiçeği sorunu tarihe karışacak. Birçok şehirde belediyeler ve il tarım müdürlükleri seferberlik başlattı. Ayçiçeği üretecek çiftçilere ciddi ayçiçeği tohumu ve gübre desteği veriliyor. Belediyelerden il tarım müdürlüklerine kadar pek çok kuruluş, yüzde 50 ila yüzde 70 arasında değişen hibelerle çiftçilere ayçiçeği tohumu dağıtımı yapıyor. Üretime yönelik destekler sadece tohum desteğiyle de sınırlı değil. Üreticilere aynı zamanda gübre desteği verilen kampanyalar da gerçekleştiriliyor. Kocaeli, Sakarya, Bursa, Konya, Denizli, Samsun başta olmak üzere birçok büyükşehir belediyesi, illerindeki çiftçilerle el ele vererek ayçiçeği üretimini artıracak adımlar atıyor.

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşla birlikte tırmanan ayçiçeği yağı fiyatları, tedarik sıkıntılarını beraberinde getirdi. Savaş öncesi Avrupa’da 1,50 avronun altında olan ayçiçeği yağının litresi, tedarik sıkıntısı ve fiyatların yükseleceği endişesiyle talebin artması sonucu 5 avroya kadar çıktı. Ukrayna, yılda 14,2 milyon ton üretim ile dünyanın en büyük ayçiçeği üreticisi konumunda bulunurken, Rusya ise 12,8 milyon ton üretimiyle ikinci sırada geliyor.

Belediyeler seferber oldu

Dünyanın en büyük iki ayçiçeği üreticisi ülkeyle ticaretin sekteye uğraması krizi derinleştirirken, bölge ülküleri yağlık ayçiçeği tohumu ticaretinin kesintiye uğramaları nedeniyle sıkıntılar yaşıyor. Türkiye yaşanan krizi en az ölçüde hissetmek adına ayçiçeği üretiminde seferberlik başlattı. Boşta kalan araziden faydalanmak ve dışarıya bağımlılığı en aza indirmek için birçok ilde üreticiye yönelik tohum ve gübre destekleri sağlanıyor.

Üreticiye yüzde 70 indirimli tohum

Belediyelerden il tarım müdürlüklerine kadar pek çok kuruluş, yüzde 50 ila yüzde 70 arasında değişen hibelerle çiftçilere ayçiçeği tohumu dağıtımı yapıyor. Üretime yönelik destekler sadece tohum desteğiyle de sınırlı değil. Üreticilere aynı zamanda gübre desteği verilen kampanyalar da gerçekleştiriliyor. Kocaeli, Sakarya, Bursa, Konya, Denizli, Samsun başta olmak üzere birçok büyükşehir belediyesi, illerindeki çiftçilerle el ele vererek ayçiçeği üretimini artıracak adımlar atıyor.

Sakarya ve Kocaeli öncü oldu

Sakarya Valiliği, Büyükşehir Belediyesi ve Tarım ve Orman İl Müdürlüğü iş birliğiyle yağlık ayçiçeği üretimini artırmak amacıyla ildeki 1000 çiftçiye yüzde 70 hibe desteğiyle 10 bin 640 kilogram tohumu dağıtıldı. 2 bin çiftçiye 2000 ton gübre ve 120 ton yüzde 50 hibeli yem bitkisi tohumu desteği veren Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ise, “2022 Ayçiçeği Yetiştiriciliğini Destekleme” projesi kapsamında yağlık ayçiçeği yetiştiriciliği yapan 500 üreticiye 360 ton yüzde 50 hibeli gübre desteği sağladı.

Ekilmedik arazi kalmasın

Denizli Büyükşehir Belediyesi 7 ayrı ilçedeki 10 bin dekar alanda ayçiçeği üretim yapacak çiftçilere yağlık ayçiçeği tohumu desteği verdi. Denizli Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ile iş birliğinde başlatılan proje ile Acıpayam, Baklan, Bozkurt, Çal, Çardak, Serinhisar ve Tavas ilçesindeki 10 bin dekar alanda üretim yapacak yaklaşık 300 üreticiye 4 bin 800 kilogram yağlık ayçiçeği tohumu dağıtıldı. Tokat’ta, 34 bin dekar arazide ekimi yapılmak üzere bin 700 çiftçiye yüzde 50 hibeli 17 ton hibrit ayçiçeği tohumu dağıtıldı. Afyonkarahisar Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından 15 ilçede toplam yüzde 50 bakanlık hibeli, yüzde 50 üretici katkılı olmak üzere 13 bin 400 kilogram ayçiçeği tohumu dağıtıldı.

Uşak'ta ekim alanı yüzde 40 arttı

Ayçiçeği ekiminin bu yıl zirve yaptığı kentlerden biri de Uşak oldu. Uşak’taki çiftçilere yüksek yağ verimli, erkenci çeşit ve yüzde 70 hibe destekli 1 ton ayçiçeği tohumu dağıtıldı. Tohum desteğiyle yağlık ayçiçeği ekim alanı geçen yıla göre 4 kat büyüyerek 25 bin dekara ulaştı.

Samsun'da yüzde 62 hibeyle tohum

Samsun’un Havza ilçesinde 12 bin dekar alanda ekim yapılmak üzere 600 torba yağlık ayçiçeği tohumu dağıtımı yapıldı. Çiftçiye tohumlar yüzde 62 hibe ile teslim edildi. Samsun’da geçen yıl 188 bin dekar ayçiçeği ekimi yapılarak 51 bin ton ürün elde edilirken, 19 milyon liralık desteğin 9 milyon lirası, 86 bin dekar ekim yapan Havza’ya verildi.

İlçe belediyeleri de devrede

İl bazındaki desteklerin yanı sıra birçok şehirde ilçe bazında da tohum ve gübre destekleri sağlanıyor.

Afyonkarahisar’ın Kızılören ilçesinde Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü tarafından üreticiye 900 kilogram ücretsiz ayçiçeği tohumu hibe edildi.

Ankara’nın Kahramankazan Belediyesi, 60 çiftçiye yüzde 75 hibe oranıyla tohum desteğinde bulunurken, gübre desteği de sağladı.

Konya’nın Beyşehir ilçesinde, 176 çiftçiye yüzde 75’i hibe desteğiyle 3 ton yağlık ayçiçeği tohumu dağıtıldı.

Bursa İnegöl'de, 10 kırsal mahalledeki 132 çiftçiye yağlık ayçiçeği tohumu dağıtıldı. Böylece bin 900 dekar alanda üretim sağlanarak, yıllık 570 ton ayçiçeği üretimi hedefleniyor.

Kütahya’nın Altıntaş ilçesinde 270 çiftçiye yüzde 75 hibeli yağlık ayçiçeği tohumu dağıtımı yapıldı. Dağıtılan tohumlarla 2 bin 740 dekar yağlık ayçiçeği toprakla buluşacak.

Nevşehir’in Hacıbektaş ilçesinde “Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi Projesi” kapsamında 57 çiftçiye ayçiçeği tohumu dağıtıldı.

30 bin dekarlık ekime destek

Çiftçilere verdikleri ayçiçeği ekim desteklerini Yeni Şafak’a değerlendiren Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem Yüce, “Sakarya, verimli topraklarıyla Türkiye’nin en önemli tarım kentlerinden biri. Ancak sadece tarıma elverişli topraklara sahip olmak günümüzün dünyasında tarımsal kalkınma hedeflerine ulaşmak adına yeterli değil. Tarımdaki en yeni teknolojik uygulamaları kentimize kazandırırken gerek nitelikli eğitimlerimiz gerekse ekonomik desteklerimizle çiftçilerimize destek sunmaya öncelik veriyoruz. İklimsel ve coğrafi avantajlarıyla Sakarya’nın önemli ürünlerinden ayçiçeğinin üretimine de bu düşünceyle devam ediyoruz. 30 bin dekarlık alanda yağlık ayçiçeği üretimi gerçekleştirmek için çiftçilerimize 10 bin 640 kilogram yağlık ayçiçeği tohum desteği sunduk” dedi.

Son 5 yılda verim arttı

Türkiye’nin ayçiçeği ekimi ve verimi son 5 yılda düzenli olarak artış gösterdi. TÜİK verilerine göre; Türkiye’nin ayçiçeği üretimi 2017’de 1,9 milyon ton, 2018’de 1,9 milyon ton, 2019’da 2,1 milyon ton, 2020’de 2,1 milyon ton ve geçtiğimiz yıl ise yüzde 16,8’lik artışla 2,4 milyon ton oldu. Türkiye son 5 yılda ortalama 730 bin hektar alanda ayçiçeği ekimi yaptı. Bu yıl ekim alanı artmasaydı bile Türkiye’nin ayçiçeği üretiminin; kaydedilen bol yağışlar etkisiyle 2,5 milyon ton olması tahmin ediliyordu. Türkiye'nin, tüm bu verilerle ayçiçeği yağı ihtiyacının yüzde 70’ine yakınını yerli üretimle karşılayabilme imkânı var. Ancak bu yıl ekim alanlarının artması nedeniyle üretim ve ihtiyaç daha yüksek oranda yerli üretimle karşılanacak.

Trakya’da öncelikli tercih ayçiçeği

Türkiye’nin yağlık ayçiçeği ihtiyacının yüzde 50’sini karşılayan Trakya’da, son yıllarda ayçiçeğine alternatif olarak ekim alanı genişleyen kanola, yerini yeniden ayçiçeğine bırakmaya başladı. Sebep olarak da kanola ekiminde artan maliyetler ve buna karşılık ayçiçeği alım fiyatının yükselmesi gösteriliyor. Edirne Ticaret Borsası Başkanı Özay Öztürk ayçiçeği tarımının maliyetli olmadığı için bu sene ekim alanlarında ciddi bir artışın olduğunu belirtti. (Yeni Şafak)