Aralık ayının başından itibaren Avrupa ülkelerini saran Noel heyecanı, Antalya’da üretim ve ihracat pazarını da hareketlendirdi. Kesme çiçek ve çelenk sektörü, bu dönemde yılın en yüksek ihracat girdisini sağlıyor. Antalya’nın Altınova Mahallesi’nde binlerce dönüm kesme çiçek serası ve çelenk üretim atölyelerinden Almanya, Hollanda, İngiltere gibi ülkelere ürün gidiyor. Bu yıl süs bitkilerinde ihracatın 150 Milyon Dolar’a ulaşması bekleniyor. Süs bitkileri ihracatçıları, döviz artış hızı yüzünden artan maliyetlerden etkileniyor. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçılar Birliği Başkanı İsmail Yılmaz, üretimin artması ve Türkiye’nin dünya pazarından daha fazla pay alabilmesi için atıl arazilerin üretime açılması talebinde bulundu. Kesme Çiçek üretim ve paketleme tesislerindeki hummalı Noel mesaisinde, İsmail Yılmaz ile sektörün durumunu ve beklentilerini konuştuk.
MALİYETLER İHRACAT RAKAMLARINI KOVALIYOR
Yılmaz, 70 Milyon dalın üzerinde çiçeği, Avrupa’ya gönderdiklerini, sektörün bu yıl ihracatta geçen yıla göre yüzde 50’lik bir artışa ulaştığı bilgisini verdi. Yılmaz şunları söyledi: “İhracat açısından baktığınızda bu gelişme sevindirici. Ancak yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle, girdi maliyetlerinin son derece yükselmesi, döviz artış hızının üç kat üzerine çıkması, sektörü olumsuz etkiliyor. İhracat rakamlarına sevinirken bir maliyet hesabı yapamamanın üzüntüsünü yaşıyoruz.”
İhracatın öneminin daha iyi anlaşıldığını vurgulayan Yılmaz, süs bitkileri sektörünün ülkeye en çok girdi sağlayan ihracatı gerçekleştirdiğini belirtti. Ancak Türkiye’ye 17 Milyar Dolarlık pazardan düşen pay, yüzde 1 bile değil. Yılmaz’a göre ihracatta daha büyük hedeflerin önü açık. Üretilen ürünlerin, yüzde 95’in üzerinde katma değer içerdiğini ifade eden İsmail Yılmaz, süs bitkileri ihracatından elde edilen gelirin tamamının ülkemizde kaldığına dikkat çekti ve şöyle devam etti: “Bizim bu şekilde katma değeri yüksek olan ihracata ihtiyacımız var. Tarım ve süs bitkileri de bu şartları sağlayan sektörler. Geçen yıl 107 Milyon Dolar’ı bulan süs bitkileri ihracat rakamlarının bu yıl, 150 Milyon Dolar’a ulaşmasını bekliyoruz. Süs bitkileri, geniş bir sektör. Kesme çiçek, salon ve dış mekân bitkileri, orman ürünlerinden yapılan çelenkleri kapsayan bir sektör. Özellikle kesme çiçekte çok iyi bir ihracat ivmesi söz konusu. Dış mekân süs bitkileri, ülke olarak güçlü olduğumuz bir ürün grubu. Ama burada istediğimiz payı alamamış durumdayız. Kesme çiçekte, Avrupa pazarı bizim için çok önemli. Dış mekân ürünlerde ise daha çok Türk Cumhuriyetleri ve Körfez ülkeleri ön plana çıkıyor. Çelenklerde Avrupa’da çok iyi bir pozisyondayız. Genel olarak ihracatta 150 Milyon Dolar rakamı iyi sayılabilir. Ama aslında çok yakın coğrafyamızda 17 Milyar Dolarlık bir ithalat söz konusu. Biz bu pazardan yüzde 1’lik bir dilim bile alamıyoruz. Bu açıdan baktığımızda önümüzde kat etmemiz gereken uzun bir mesafe var.”
HAZİNE VE KAMU ARAZİLERİ ÜRETİME AÇILSIN
İsmail Yılmaz, sektörün ihracatta söz sahibi olabilmesi için atılması gereken adımlara da dikkat çekti: “Süs bitkileri sektörü, henüz Türkiye’de önemi çok anlaşılmamış, genç dinamik bir sektör. Eksiklerimiz var. Bu eksikler giderilirse, 17 Milyar Dolarlık pazardan yüzde 3’lük bir pay almak istiyoruz. Bu da 500 Milyon Dolar’ın üzerinde bir ihracat demek. Bunun için mali destek istemiyoruz. Süs bitkileri, üretimi geniş alanlar gerektirir. 200300 dönümlük arazilerin satın alınıp üzerine tesis kurulması çok zor. Bu bağlamda kamunun ve hazinenin elinde bulunan atıl araziler sektöre kazandırılabilirse, araziye değil üretime yatırım yapılır. Bu süreçte hedeflediğimiz rakamları yakalayabilir, büyüyebiliriz. Devletimizden bu konuda hamle yapmasını bekliyoruz.”
ÇELENK İHRACATINDA KADIN EMEĞİ
Hristiyanlıkta İsa'nın doğumuna ve dolayısıyla Noel'e kadar, günlerin geri sayıldığı 4 haftalık dönemde, ev ve işyerlerini orman ağaçlarından hazırlanan çelenkler süsler. Avrupalıların dini bayramlarında özel yer tutan bu çelenkler, Antalyalı kadınların elinden çıkıyor. Üretilen çelenkler, yalnız Noel’de değil, Paskalya Bayramı başta olmak üzere, yılın her dönemi, Altınova’dan Avrupa’ya hatta Japonya’ya çelenk ihracatı yapılıyor. 16 yıldır o atölyelerden birini yöneten Fatma Zehra Ünlü, çelenk ihracatında önemli yol kat edildiğini anlatıyor: “Avrupa çelenk sektörünü yıllardır biz yönlendiriyoruz, diyebiliriz. Sonunda Japonya pazarına da girdik.”
YÜZLERCE KADINA İSTİHDAM
Dövizdeki yükselişin maliyetlerini artırdığını ifade eden Ünlü, “Dövizin yükselişinin bize çok para kazandırdığı düşünülebilir. Ama maliyetlerimizde de ciddi artış oldu. 89 TL’ye aldığımız ambalaj ve diğer malzemeler 4 ay içerisinde üç kat arttı. Dengeyi sağlamakta güçlük çekiyoruz” diyor.
Doğa dostu çelenklerin hazırlanışında orman atıl ürünleri kullanılıyor. Mersin ve Sedir dalları, orman meyveleri, kozalak ve tohumlar, Orman Bölge Müdürlükleri’nin izniyle toplanıp değerlendiriliyor. Ayrıca, evlerinde ve atölyelerde çelenk ve çelenk malzemeleri hazırlayan yüzlerce kadına istihdam sağlanıyor.
Aydınlık
