‘Washington tarafından ihanete uğradıktan sonra PYD şimdi Türkiye’nin askeri harekatına maruz kalacak. Arkadan yedikleri bu hançer, tüm güçlere unutulmaz mesaj olacak: ABD güvenilmez ve tehlikeli bir ortak’
ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’den çekilme kararına geniş yer veren ABD’nin CNN kanalı, Trump’ın, çekilme kararını alırken, ulusal güvenlik danışmanlarının ve askeri uzmanların “Suriye’den şimdi çekilmenin zamansız ve mantıksız olduğuna” yönelik tavsiyelerini dinlemediğini yazdı. New York Times gazetesi Trump’ın, 2 bin ABD askerinin bulunduğu Suriye’den çekilme ve askeri operasyonlara son verme kararının, Rusya ve İran’ın bölgede güçlenmesine sebep olacağını belirtti. Kararın, ABD’nin Orta Doğu’daki duruşu ve politikasını ani bir şekilde kaydırdığını belirten Wall Street Journal gazetesi, Türkiye’nin askeri operasyon düzenleyeceğini açıkladığı ABD’nin Suriye’deki ortağı YPG/PKK’yı tehlikeye sokacağını da savundu.
Washington Post, Trump’ın kararını başyazıdan “Suriye’yi terk etmenin yolu bu değil” başlıklı yazıyla da değerlendirdi. Gazeteye göre “Trump ilan edilen hedeflerin hiçbirini yerine getirmedi: Ne IŞİD yenildi, ne de İran Suriye’nin dışına itildi.”
Yazıdaki değerlendirmeler şöyle: “Trump’ın kararında Erdoğan’ın saldırgan söylemi etkili olmuş görünüyor. Erdoğan geçen haftada, ki bu ilk olmadı, etraflarında Amerikan askeri olmasına rağmen Suriyeli Kürtlere karşı askeri harekat tehdidinde bulunmuştu. Otokrat Türk lider geçen günlerde Trump’tan bir dizi kıyak koparmışa benziyor: Amerikan Patriot füzelerinin satışı, rakibi Fetullah Gülen’in sınırdışı edilmesi buna dahil. Eğer Trump buna karşılık bir şey elde ettiyse bunu açıklamadı. Amerikan güçlerinin yanında savaşan Suriye Kürt güçleri önde gelen kaybeden. Washington tarafından ihanete uğradıktan sonra onlar şimdi Türkiye’nin askeri harekatına maruz kalacak. Arkadan yedikleri bu hançer, ABD ile tröre karşı mücadeleye davet edilen tüm güçlere unutulmaz mesaj olacak: ABD güvenilmez ve tehlikeli bir ortak.”
Washington Post, kararın kazananlarını ve kaybedenlerini şöyle sıraladı:
KAZANANLAR:
Beşar Esad: Beyaz Saray Suriye’nin artık askeri öncelik olmadığını gösterdi. Amerikan güçlerinin çekilmesi Esad’a özgüven verecek Suriye Ordusu’nun Rusya ve İran’la işbirliği içinde kalan muhalifleri temizlemesini ve Suriye’nin bütünü üzerinde daha geniş kontrol sağlamasına yol açacacak.
İran: ABD çekilince müttefiki Rusya ile birlikte İran Suriye’de en güçlü dış güç olacak.
Rusya: ABD’nin Suriye’de askeri gücü olmayınca Rusya bu ülkede ve Orta Doğu’da etki alanını genişletecek.
IŞİD.KAYBEDENLER:
Kürtler: ABD’nin çekilmesi ile Türkiye’nin hareketi neredeyse kesin olarak değişecek. Türkiye şimdiye değin sadece kontrollü bazı saldırılar düzenledi. Bunun değişmesi neredeyse kesin. Kürtler saldırılara açık hale geldi.
İsrail: İsrail’in Suriye’de temel hedefi Suriye değil, İran’dı. İsrail hava saldırıları düzenledi. ABD’nin çekilmesiyle İsrail’in Suriye içinde çok az müttefiki kalıyor.
SERSEMLETİCİ GERİ DÖNÜŞ
Foreign Policy’de yayımlanan Lara Seligman ve Michael Hirsh imzalı makalede, uzmanların, Amerikalı üst düzey yetkilileri gafil avlayan ve Türkiye’ye verilen ödüne işaret eden beklenmedik kararı, ABD’nin Suriye’de halihazırda zayıf olan elini ciddi biçimde güçsüzleştirecek bir hamle olarak değerlendirdiği belirtildi.
“Trump’ın Suriye konusunda sersemleten geri dönüşü” başlıklı makalede, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey gibi kilit görevlerdeki yetkililerin, Suriye’de kalma işaretini verdiği sırada kararın alınmasına dikkat çekildi. Uzmanlar, Suriye konusunda Washington yönetimi içinde, özellikle Trump ile iki üst düzey yetkilisi Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo arasında ciddi bölünmeleri açığa çıkaran ani geri dönüşün, Beşar Esad’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in desteğiyle giderek kontrolü sağladığı ülkede ABD’nin elinin ne kadar zayıf olduğunu su yüzüne çıkardığını dile getirdi.
Kararın, bölgede Rusya, İran ve hatta IŞİD gibi diğer aktörlerin güç kazanması için de önemli bir fırsat olacağını savunan makalede, Defense One Dış İlişkiler Konseyinden Gayle Tzemach Lemmon’un, “Trump şimdi vazgeçiyorsa bunun dört kazananı olur: IŞİD, Esad, Rusya ve İran” yorumuna yer verildi. Makalede, kararın Trump ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında yapılan telefon görüşmesinden birkaç gün sonra geldiğine vurgu yapılırken, Demokrasilerin Savunuculuğu Vakfında görevli eski ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı yetkilisi Reuel Marc Gerecht, “Jeffrey ve Bolton’ın açıkça telaffuz ettiği politikadan vazgeçmesi için Trump’ı ikna etmede önemli rol oynadığı görülen Cumhurbaşkanı Erdoğan’a kredi verilmeli. Bolton’ın, Trump’ın Erdoğan ile görüşmesinden bu yana kendini kırbaçladığından şüpheleniyorum” değerlendirmesini yaptı.
Aydınlık
