Türkiye'nin 8'inci uydusu olan TÜRKSAT 5B, Florida'daki Cape Canaveral Üssü'nden dün saat 06.58'de uzay yolculuğuna başladı. Uydu, SpaceX'in Falcon 9 roketiyle yörüngeye fırlatıldı. 42 derece doğu yörüngesinde hizmet verecek uydu, Türkiye'nin uydu veri iletişim kapasitesini 15 kattan fazla artıracak.

Türksat 5B sabit sınıf uydulara oranla 20 kat daha fazla verimliliğe sahip. Uydunun 35 yılın üzerinde manevra ömrü var. Uyduyla birlikte ilk kez ticari bir haberleşme uydusunda "yerli olarak tasarlanıp üretilen ekipmanlar" da uzaya gönderilmiş oldu. Türksat5B uydusundaki KuBant Almaç ve KaBant Düşük Gürültülü Yükselteç (LNA) ekipmanları, ASELSAN tarafından öz kaynaklı ArGe projesi olarak geliştirildi.

Yerli imkanlarla üretilen Türksat 6A uydusu ise 2023'te uzayda yerini alacak.

ŞANTAJA BOYUN EĞMEDİĞİ İÇİN MUSK’I KUTLADI

Cumhurbaşkanı Erdoğan uydu fırlatma töreninde bir video mesaj gönderdi. Erdoğan konuşmasında, "Sayın Musk'ı ve SpaceX firmasını Türkiye karşıtı lobilerinin şantajına ve baskısına boyun eğmediği için şahsım ve milletim adına tebrik ediyorum." dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Bugün Türkiye ve Türk milleti adına bir gurur anına daha şahit olmanın heyecanını yaşıyoruz. Ocak'ta Türksat 5A'yı fırlatmış, haziran ayında da hizmete alma törenini gerçekleştirmiştik.

Bugün de ülkemizin en güçlü kapasiteli haberleşme uydusu olan Türksat 5B'yi uzaya fırlattık. Bu uydu projemizde de yine SpaceX firmasının Falcon 9 roketini tercih ettik. Sayın Musk'ı ve SpaceX firmasını Türkiye karşıtı lobilerinin şantajına ve baskısına boyun eğmediği için şahsım ve milletim adına tebrik ediyorum.

“Türksat 5B'nin devreye girmesiyle veri iletim hızı ve kapasitesi 15 kattan fazla artacaktır. Bu sayede internet erişiminin kısıtlı olduğu bölgelere kapsama alanındaki kullanıcılara geniş bant uydu internet hizmeti verilebilecektir. İletişim kapasitemizi daha da güçlendirecek Türksat 5B uydumuzun ülkemiz için milletimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. SpaceX ile yürüttüğümüz başarılı ortak çalışmalarımızın artarak devam etmesini temenni ediyorum. Bizlere bu gururu yaşatan herkese şahsım ve milletim adına şükranlarımı sunuyorum."

‘İLETİŞİM KAPASİTESİ 15 KATINA ÇIKACAK’

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu da bu uydu ile Türkiye’nin iletişim kapasitesinin 15 katına çıkacağını söyledi. Karaismailoğlu, "İletişimin karasal ulaştırılması mümkün olmayan hava, deniz, karada internet ve iletişim yapısı Türksat 5B kapsamı alanına giren her yerde kesintisiz sağlanacak. Böylece gemilerde, uçaklarda, karasal ulaşmayan dağ ve doğal internet kapsama alanı olan her yerde geniş bant internet ve iletişim uçtan uça sağlanabilecek.” dedi.

Karaismailoğlu, yerli imkanlarla üretilen Türksat 6A'ya ilişkin de son gelişmeleri paylaştı.

Bakan Karaismailoğlu, “6A'nın uzayda yerini alacağı günler çok yakın. Artık test aşamasına geçtik. 2023 yılında uzaya göndermeyi planlıyoruz. Hindistan'ı içine alan doğu kapsama alanı ile uydu kapsama alanımız çok daha da genişleyecek.” diye konuştu.

ÖMRÜ 35 YIL OLACAK

Türksat 5B uydusu; Batı Asya’nın tamamı, Basra Körfezi, Kızıldeniz, Akdeniz, Kuzey ve Doğu Afrika, Nijerya, Güney Afrika ve yakın komşu ülkeleri içeren geniş bir kapsama alanında hizmet verecek.

Geniş bant veri kapasitesiyle büyük bir nüfusa ticari servis hizmeti sunacak.

Uydunun devreye alınmasıyla Türksat'ın haberleşme uydularının sayısı beşe çıkacak. Türksat 5B'nin ömrü 35 yıl olacak.

Yerli haberleşme uydusu Türksat 6A tamamlandığında ise Türkiye, dünyada kendi haberleşme uydusunu üretebilen 10 ülke arasına girecek.

‘TÜRKİYE DOSTLARIYLA BAŞARMAK İSTİYOR’

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Türksat'ın Gölbaşı Yerleşkesi'nde düzenlenen törende, Türksat 5B'nin ABD'nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü'nden uzaya fırlatılma anını canlı izledi.

Türkiye'nin gelişip kalkındığını ve bunun, söylemlerinin altını doldurularak gerçekleştirdikleri 20 yıllık bir yolculuk olduğunu belirten Oktay, Türksat 5B ile kendi uydusunu üreten ilk 10 ülkeden biri olduklarını söyledi.

Oktay, Türkiye'nin diğer ülkelerden farklı olduğunun altını çizerek, "Teknolojide kıskanç ve bencil davranan bir yapımız yok. Türkiye, teknolojiyi paylaşan, birlikte gelişen, birlikte kalkınan ve kazankazan ilişkisi kuran bir ülkedir." diye konuştu.

Oktay, Türkiye'nin bölgesinde liderlik konusunda iddialı olduğunu vurgulayarak, daha alçak irtifalarda da bu çalışmaların başlamasını arzu ettiğini söyledi.

Şu anda Türksat'ın ve TUSAŞ'ın uydu üretimiyle alakalı farklı ülkelerle ortaklıklar kurulması çalışmalarına başlandığını aktaran Oktay, şunları kaydetti:

"Ürettikleri uydunun ticarileşmesi boyutu da var. 15 Temmuz gecesinde Türksat'ın neden bombalandığını ve 2 kardeşimizi nasıl şehit verdik hatırlıyor musunuz, nasıl bedeller ödediğimizi? Boşuna değildi bunlar. Türksat'ın seçilmesi de boşuna değildi. Ahmet Özsoy ve Ali Karslı kardeşimizin şehit olması boşuna değildi. Bugünlerin habercisiydi. Bugünlerde de sizlerin emekleri inşallah yarınların habercisi olacak. Bu zaten Türkiye'ye olan inancın bir belirtisi. Türkiye lider olacaksa bunu dostlarıyla birlikte başarmak isteyen bir ülke. İnşallah bunu başaracağız. Bu bir misyon, her gelen bakanla bir sonrakine taşınacak. Gençler için de nesilden diğer nesle taşınacak bir misyonu konuşuyoruz. Biz size bu misyonu yüklüyoruz ama siz de gelecek nesillere bunu yüklemek durumundasınız."

TARIMDA VERİMLİLİK UYDULARLA ARTIRILABİLİR

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesinde (NASA) görevli astrofizikçi Dr. Umut Yıldız, Türksat 5B uydusunun uzaya fırlatılması öncesinde Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM) Genel Müdürü Halit Mirahmetoğlu ile uydu teknolojileri konusunda değerlendirmelerde bulundu.

Şu anda aktif 5 bin civarında uydunun bulunduğunu belirten Yıldız, Tesla ve SpaceX'in kurucusu Elon Musk'ın Starlink Projesi'yle dünyaya hem hızlı hem de ucuz internet sağlamayı hedeflediğini söyledi. Geleceğin buna doğru evrildiğine dikkati çeken Yıldız, şunları dile getirdi:

"Şu an 2 bin aktif uydusu var Elon Musk'ın. Hedefi ise toplamda 42 bin uydu yapmak. Sadece Elon Musk’ın şirketi olmayacak, gelecekte bunun gibi daha fazla uzaydan hizmet internet sağlayıcısı şirketler de çıkacak. Bu da uydu sayısının çok fazla artmasına neden olacak. Türkiye’de şehirlerden uzaklaşınca internet pek çekmeyebiliyor ama ABD'de telefon bile çekmiyor şehir dışına biraz çıkınca. Bu nedenle şu an bile Starlink, kırsal alanlara hizmet veriyor. Bunu da daha fazla uydu fırlatarak yapabilecek."

Yıldız, nesnelerin internetinin kullanımının önemine işaret ederek, bilimsel tarımda da bu sensörlerin kullanılabildiğinin altını çizdi.

Tarımda en hızlı şekilde en fazla verimi alabilmek için sürecin en başından takip edilmesi gerektiğini vurgulayan Yıldız, tarlalardaki verimi yükseltmek amacıyla sensörlerden aktarılan verilerin kullanıldığını anlattı.

Yıldız, nem, güneş ışığı, yağmur miktarı ve hava koşulları gibi durumlar için çeşitli sensörlerin kullanılabildiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Tarlalar, şehir dışında oluyor. Buralarda internet çekmeyebiliyor. İnternet yoksa çiftçi bu verileri nereden alacak? Burada da uydu takımı konusu devreye giriyor. Sensörlerin üzerinden bir uydu geçtiğinde bütün verileri alıyor ve attığı tur bitip istasyona geldiğinde aldığı veriler çiftçiye gönderiliyor. Buradaki sorun, sizin bir tane uydunuz varsa her 3 günde bir aynı noktaya gelebiliyor ama sizin daha kısa sürede veriye ihtiyacınız var. Bunun için daha fazla uydu göndermeniz lazım yani 200300 uydudan bahsediyoruz. Ne kadar çok uydunuz olursa tarlanın üzerinden geçme ihtimali artıyor ve siz de veriye daha hızlı ulaşıyorsunuz. 

Bu uydular aynı zamanda kameralar da takılarak orman yangınlarını erken tespit etmekte de kullanılabiliyor. Bu bahsettiğimiz uydular avcumuza sığabilecek kadar küçükler."

GUHEM Genel Müdürü Halit Mirahmetoğlu da Türkiye'nin 3 yer gözlem uydusunun bulunduğunu dile getirerek, bunların yer gözlem ve keşif amaçlı da kullanıldığını, gelecekte sayılarının artmasının ülkenin lehine olacağını söyledi.

‘ASELSAN'IN ÜRETTİĞİ CİHAZ TARİH YAZACAK’

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Türksat5B'nin, 160 günlük manevra süresinin ardından yörüngede teslim alınacağını söyledi.

ASELSAN’ın bir cihazını Türksat 5B'nin içine koyduklarını ifade eden Koç, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Türkiye'nin yerli bir ürünü ilk defa uzayda zaman kazanmaya başlayacak. ASELSAN tarafından yapılan bir alıcı verici sistemi uzayda kullanılmaya başlanacak. Bizim şu ana kadar gönderdiğimiz uyduların çoğu alçak yörünge uydularıydı ama yüksek yörünge yani 36 bin kilometre uzaklıkta ilk defa yerli bir ürün test edildi, bütün kriterleri geçti ve şu anda Türksat 5B'nin üzerinde. İnşallah sağ salim uzaya gidecek ve 30 yıl boyunca ülkemize hizmet edecek. Hiç kimse uzayda zaman geçirmemiş bir ürünü satın almaz. Buna tarihçe denir. ASELSAN'ın ürünü artık tarihçe kazanacak. Bundan sonra yapılacak diğer ülkelerin uydularında ASELSAN'ın bu ürünü kullanılabilir olacak. Biz burada bir risk aldık yerli ve milli üretimi desteklemek adına. Şu anda hiçbir uyduda bu ürünler kullanılmamıştı. Biz Türksat olarak bu riskin karşılığında tarihçe kazanacağız ve ASELSAN da bu ürünü dünyanın çeşitli ülkelerine satabilir hale gelecek. Bunun da ekonomiye çok büyük katkısı olacak."