Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, New York'ta Amerikan CBS televizyon kanalına verdiği mülakatta, ABD için "Benim burada tasarrufum olursa Suriye'den çıkmalarıdır, Irak'tan çıkmalarıdır. Afganistan'dan çıktıkları gibi çıkmalarıdır." diye konuştu. Uzmanlar, Erdoğan'ın sözlerini Aydınlık'a değerlendirdi...
ABD'NİN VARLIĞI HUKUKSUZ
Em. Kur. Alb. Ünal Atabay, ABD'nin bölgedeki varlığının hukuksuz olduğunu söyledi. Atabay şöyle konuştu:
"Irak'tan çekilme yönünde ABD'nin faaliyeti var. Sadece eğitim ve danışmanlarını bırakacağına dair açıklama yapmıştı. Ama bazı unsurlarını da Kuzey Irak'a çekti. ABD'nin, Kuzey Irak'ta bir tertiplenme arzusu var. Rusya ve İran, Suriye devletinin mutabakatıyla orada. Türkiye de uluslararası hukuktan doğan haklarıyla orada. Ama ABD ise bu saydığım haklardan hiçbirine sahip değil. ABD'nin varlığı hukuksuz. Uluslararası koalisyon adı altında Suirye'de varlığını sürdürdü. Ama koalisyondan hiç kimse yok kendisinden başka. Oradan çıkacak olan sadece ABD değil. Fransa'nın bazı Özel Kuvvet unsurları var. Ayrıca El Tanf bölgesinde İngiliz askerleri var. Onlar da çıkmalı. Burada fitne fesat ağı oluşturuyor bunlar. Türkiye'nin güvenliğini tehdit edecek şekilde PKK/PYD ile müttefik gibi hareket ediyorlar. Türkiye'yi İdlib sahasına angaje etmek suretiyle Rusya ile Türkiye'nin arasını açmak veya Türkiye ile Rusya'yı buraya angaje ederken Fırat'ın doğusunda bir PKKistan kurulması noktasında ABD örtülü faaliyette bulunuyor. ABD'nin buradaki varlığı Türkiye'nin bekaası için bir tehdittir. Kaldı ki ABD buradan çıkarsa PKK/PYD'nin de varlığı ortadan kalkacağı için Suriye'nin toprak bütünlüğünün sağlanması noktasında önemli bir adım atılacaktır.
"Bunu diplomatik temasla sağlamak çok zor. Rusya ve Suriye devletiyle Türkiye birlikte hareket etmeli. Birlikte hareket edilirse ABD'nin buradan çıkması tazyik edilebilir. Bu tazyikle PKK/PYD'nin tehdit varlığından da sıyrılmış olur Türkiye.”
'TÜRKİYE, RUSYA VE İRAN ANLAŞIRSA ABD GİDER'
Emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin, ABD'nin bölgeden çıkması için Türkiye, Rusya ve İran'ın birlikte hareket etmesi gerektiğini vurguladı. ABD'nin Türkiye ile Rusya'nın arasını bozma girişimlerine dikkat çeken Pekin, şunları söyledi:
"ABD, bölgede düşündüğü özerk devleti kurarsa ya da Suriye'de bir federasyon kurarsa çıkar. Ya da Türkiye, Rusya ve İran'la anlaşır ve Rakka'daki, Deyrezor'daki Arap aşiretlerini destekler, onlar bir gerilla hareketi başlatırlar. ABD öyle zorda kalıp çıkabilir. Bunun yanında Türkiye ile Rusya'nın en azından İdlib'in teröristlerden temizlenmesi konusunda anlaşması gerekiyor. Yoksa bunun dışında kolay kolay çıkamaz. ABD plan yapıyor. Düşündüğü planda terör devletçiği ya da Kuzey Doğu Suriye Özerk Bölgesi kurup o bölgeyi Anayasa'dan geçirip buranın güvenliğini Türkiye'ye vermek. Türkiye'yi de kabul etmesi için zorluyor. Asıl sorun o. Bu Türkiye'nin kabul etmeyeceği bir şey.”
GÖÇMEN SORUNU DA ÇÖZÜLÜR
"Çıktıktan sonra PKK/PYD'ye destek azalacağı için mecburen PKK/PYD, Suriye'nin Rusya ve Türkiye'nin belirleyeceği çözümü kabul etmek zorunda kalacak, özerklik falan kalmayacak. ABD'den doğacak boşluğu Türkiye, Rusya ve İran'ın birlikte dolduracağını değerlendiriyorum. İç savaşın devam edeceğini sanmıyorum. Şu anda zaten bölgenin yüzde 60'ı Esad'ı lider olarak tanıyor. Yerine başka bir lider de yok. Esad'la bir geçiş dönemi devam eder. Arkasından da düzgün bir Suriye kurulur.
“Bu birlikte hareket etme bence göçmen sorununu da halledebilir. Oturduğunuz zaman bunları da konuşacaksınız. ABD'nin koyduğu binlerce tırın nedeni de ABD menfaati için kullanılmasıdır. ABD o bölgede bir devletçik kurabilir mi? Bu çok büyük bir karmaşaya neden olur.
“İkili hareket eden ABD, Astana Grubu'nu bölme, RusyaTürkiye ilişkilerini zehirleme konusunda sorunlar çıkabilir. Bunu önlemek de Türkiye ile Putin arasında yapılacak görüşmelere bağlı. Bu iş kolay bir iş değil. Zor bir konu. Bazı düşüncelerden arınmamız gerekiyor. Etnik gruptu, mezhepti, bunlardan arınmış olarak faaliyette bulunmak lazım.”
'TERÖR 10 GÜNDE TEMİZLENİR'
Emekli Kurmay Albay İhsan Sefa bölgede istikrarın sağlanmasının ABD çekilmesiyle olacağını belirtti. Türkiye ve Suriye'nin anlaşarak terörü 10 günde temizleyeceğini söyleyen Sefa, şöyle konuştu:
“ABD Suriye'den ancak Türkiye ile Suriye anlaşırsa çıkar. Bunun dışında terör faaliyetlerine devam eder, Türkiye'yi bölme planını devam ettirir. Ama Türkiye ile Suriye anlaşırsa, ki zaten Rusya'nın da Suriye'ye desteği var, terör belası yok edilir. Ama Cumhurbaşkanı Erdoğan Suriye'nin terörist dediği Özgür Suriye Ordusu'na destek veriyor. Aklında fikrinde Esad'ı devirip başka bir iktidar olsun var. Bu mümkün değil, çünkü Esad seçimle gelmiştir. Türkiye, Suriye'nin terörist dediğine dost gözüyle bakıyor, zaman zaman Suriye de PKK'ya göz kırpıyor. ABD'nin oradan çıkmasının tek çözümü Türkiye, Suriye ve Irak'ın birlikte hareket etmesidir. Türkiye kuzeyden güneye, Suriye de güneyden kuzeye doğru bir harekat başlatırsa terör grupları 10 gün içinde yok olur. Erdoğan bunu yapmazsa gelecek iktidarlar bunu yapmak zorunda kalacaklar. Bölgede huzur, istikrar isteniyorsa ABD'nin olmaması lazım. Sadabat Paktı'nın yeniden oluşması lazım. Suriye ile Türkiye anlaşırsa o zaman ABD tabanları yağlayıp gitmek zorunda.
“ABD çekilirse bölgede ekonomi gelişir, istikrar sağlanır, yatırımlar artar, terör kalmaz. Türkiye inşaat sektöründe oraları imar eder. Türkiye'nin Suriye'yle 2 milyar dolar ticaret hacmi var. Eğer bunlar yapılırsa Türkiye'nin oradaki ticaret hacmi bir anda ona katlanır.”
'ABD BÖLGEYİ BIRAKMAK İSTEMEZ'
Emekli Tuğgeneral Fahri Erenel, Irak'ın ABD'nin bölgedeki en önemli kalesi olduğuna dikkat çekti. ABD'nin bölgeyi Rusya, İran ve Çin'e bırakmak istemeyeceğini belirten Erenel, bölgeden çekilmiş gözükse de NATO şemsiyesi altında yine kalacağını söyledi. Erenel, şöyle devam etti:
“ABD esasında Trump zamanından beri Suriye'den Irak'tan Afganistan'dan çıkmak istediğini sık sık gündeme getiriyor. Irak'ta zaten Bağdat hükümetiyle bir takım görüşmeler yaptılar. Irak'tan ABD ne kadar çekilirse çekilsin 400500 civarında olan NATO eğitmen sayısı 3 binlere çıkıyor. Yani ABD sözde buradan çıkıyor ama NATO şemsiyesi altında kalmaya devam ediyor. ABD'nin bugünkü ortam içinde Ortadoğu'da en önemli kalesi Suriye'den ziyade Irak. Burada petrolü olan dünyada en çok rezervi olan, İran'a karşı kullanabileceği en büyük coğrafi alan burası. Buradan çekilmesi demek bu alanı Çin'e ve Rusya'ya, İran'a bırakmak anlamı taşır. ABD bugüne kadar en büyük konsolosluk binasını Erbil'e yaptı. Onu en yakından takip eden Çin'di. ABD bireysel olarak terk ediyor gibi gözükse de NATO çerçevesinde, eğitmen adı altında burada kalmaya devam edecektir. İsrail'in İran'a karşı güvenliğini sağlamak Irak'ı kontrol etmekten geçiyor. Irak'ı boşaltması demek İsrail'i İran'la karşı karşıya getirmesi anlamına geliyor. Orayı boşalttığı anda orada hakim olacak güç İran'dır. Ben Irak'tan çekileceğini düşünmüyorum.”
'ABD'NİN HEDEFİ KÜRT ÖZERK BÖLGESİ'
“İdlib konusunda Rusya Türkiye ve rejim arasında bir sonuca varılır, rejim gücünü Fırat'ın doğusuna doğru dönerse ABD'nin işi de zorlaşır bu bölgede. O yüzden de vekil güç olarak kullandığı PKK'lı teröristler tarafından elde ettiği kazanımları korumak ister. Buradaki örgütlere 177 milyon dolar aktarılmasının en önemli nedeni de budur. En azından arkasında Afganistan'daki gibi yakılmış yıkılmış bir şey bırakmak istemiyor. Suriye'de temel dayanağı YPG/PKK. Onları olduğu gibi bırakması halinde ya rejim ya da Türkiye'nin etkisiz hale getireceğini biliyor. O yüzden de Fırat'ın doğusunda anayasada verilen ifadeyle Kürt bölgesinde bir özerklik üstünde Rusya ile mutabakata varılabilir. Çünkü Suriye'nin bütünlüğü sağlanamayacak bu kesin. Rusya da burada ikili oynuyor. Bir yandan İsrail'e 'İstediğin yeri bombala' diyor. Diğer taraftan İdlib'e hava harekatı düzenliyor. ABD'nin Suriye'de kalmasını gerektirecek herhangi bir şey olduğunu düşünmüyorum. Türkiye ile gerilen ilişkiler kapsamında Türkiye'nin gözünü bu bölgeden ayırmaması için küçük bir kuvveti burada bırakabilir. Daha evvel kullandığı gibi DEAŞ var. Geçenlerde CENTKOM Komutanı PYD'lilerle görüştü. Bu ekibi ABD'ye, Rusya'ya çağırdılar. Bu ABD ile Rusya arasında mutabakat sağlandığını gösteriyor.”
Aydınlık
