Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilimde Karadeniz'e savaş gemisi gönderme hazırlığında olan ABD yönetimi bu kararından vazgeçti. Türk diplomatik kaynakların verdiği bilgiye göre, önceki gün boğazlardan geçmesi beklenen ABD savaş gemileri, Türkiye’ye bilgi vererek geçiş yapmadı

Orçun Göktürk

ABD ve Rusya arasında son dönemde Ukrayna üzerinden artan tansiyonda sıcak gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Rusya’nın Ukrayna sınırına asker yığması sonrası ABD iki savaş gemisini Karadeniz’e gönderme kararı almıştı. Ancak önceki gün akşam saatlerinde ABD, gemileri Karadeniz’e gönderme kararından vazgeçti. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, ABD yönetimi iki savaş gemisinin Karadeniz'e geçişine ilişkin bildiriyi geri çekti.

Geçen hafta, iki ABD savaş gemisinin "Karadeniz'e geçeceği" ve 4 Mayıs'a kadar bölgede kalacağı bildirilmişti.

ABD Donanmasının gemileri, 2014 yılında Kiev'de gerçekleşen Batı yanlısı “ihtilal”den bu yana Ukrayna’yı desteklemek için bölgede düzenli olarak faaliyet gösteriyor.

ABD’Lİ YETKİLİLER: GEMİLER GEÇECEK DEMEDİK

Reuters’a konuşan ABD’li yetkililer ise ilginç açıklamalarda bulundular. ABD’li yetkililer, Türkiye'nin ilk bildirimi yanlış anlamış olabileceğini ve konuşlandırmanın asla teyit edilmediğini iddia ettiler. ABD’li yetkililer açıklamalarına şöyle devam ettiler: “ABD'nin Karadeniz'e potansiyel erişim konusunda Türkiye'yi sık sık bilgilendirir, ancak bir talebin gemilerinin geçeceği anlamına gelmez, bunun yerine, eğer seçerlerse gerekli onaya zaten sahip olmalarını sağlar.”

‘RUSYA’NIN TATBİKATI ETKİLİ OLMUŞ OLABİLİR’

Öte yandan Batı basınına konuyla ilgili görüş belirten uzmanlar, ABD’nin gerilimi azaltmak durumunda kaldığını söylüyorlar. Washington'u Kırım'dan ve Karadeniz kıyılarından uzak durması konusunda uyaran Rusya’nın NATO'nun tehdit edici davranışları olarak adlandırdığı şeye yanıt olarak savaşa hazır olup olmadığını test etmek için üç haftalık hızlı bir askeri tatbikat düzenlemeye başladığını ve bunun da ABD’nin geri adım atmasına yol açmış olabileceği konuşuluyor.

ABD savaş gemileri ile ilgili bildirim öncesinde Rusya donanması Çarşamba günü Karadeniz'de yüzey ve hava hedeflerine ateş etme provası yapan bir tatbikata başladı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Salı günü Moskova'yı asker birikimini sona erdirmeye çağırmıştı.

Geçen ay Putin’e katil diyen Biden’ın önceki gün Putin’i araması ve ABD’ye davet etmesi üzerine ABD savaş gemilerini çekmesi dikkat çekti.

 ABD’DEN YENİ YAPTIRIMLAR

Gemilerle ilgili geri adım atan Biden yönetimi, bu kez yaptırım kartını masaya koydu. Moskova’nın Başkanlık seçimlerine müdahale ettiği ve siber saldırılar gerçekleştirdiğini iddia eden ABD, Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar açıkladı.

Amerikan basınında yer alan haberlere göre ABD’nin 30 Rus kuruluşunu kara listeye alacağı ve 10 Rus diplomatın ülkeden sınır dışı edileceği ifade edilmişti. Basına sızdırılan haberlerden sonra, dün yaptığı açıklamada ABD Başkanı Joe Biden, siber saldırı girişimi ve başkanlık seçimlerine müdahaleyle bağlantılı 10 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini açıkladı.

Konuya ilişkin Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre;

      2020 ABD Başkanlık seçimlerine müdahale girişiminde bulundukları gerekçesiyle 32 kişi ve kuruluşa,

       Rusya'nın Kırım'ı “işgali” nedeniyle 5 kişi ve 3 kuruluşa,

      Zararlı siber faaliyetleri sebebiyle 6 Rus teknoloji firmasına yaptırım uygulandı.

Biden yönetiminin ilk Rus karşıtı yaptırımları arasında ABD finans kurumlarının OFZs olarak bilinen yeni çıkarılan Rus devlet ödeneğinin işlem yapmasını yasaklayan bir yönerge ve Rusya Merkez Bankası ve Ulusal Varlık Fonu tarafından verilen tahviller yer alıyor.

Pakette ayrıca, son ABD seçimlerine müdahale etmekle suçlanan iki düzineden fazla kişi ve kuruluşun yanı sıra, Amerikan hükümetine yapılan son siber saldırıyla suçlanan ülkenin istihbarat servislerini desteklediği iddia edilen Rus teknoloji şirketleri üzerindeki kısıtlamalar da yer alıyor.

Geniş kapsamlı yaptırımların, SolarWinds Corp tarafından yapılan ve ABD hükümetinin “muhtemelen Rusya tarafından düzenlendiğini” bir siber güvenlik ihlaline yanıt olarak verildiği ifade ediliyor. Güvenlik ihlali ile bilgisayar korsanlarının şirketin ürünlerini kullanan binlerce kuruma ve devlet dairesine erişim sağlandı.

Microsoft Başkanı Brad Smith, Aralık ayında tespit edilen saldırıyı "dünyanın gördüğü en büyük ve en karmaşık saldırı" olarak nitelendirmişti.

Geçen ay yayımlanan bir raporda, ABD istihbarat kurumları, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, o zamanki Başkan Donald Trump'ın seçilmesi için seçimlere müdahale etmeye yönelik muhtemel çabaları olduğu iddia edilmişti.

Ayrıca CIA’nın yayımladığı başka bir raporda “Rusya, Afganistan’daki ABD askerlerinin öldürülmesi için yerel çeteleri teşvik ediyor” ifadesinin de Rusya’ya karşı yaptırımları teşvik ettiği belirtiliyor. 

RUSYA’DAN ANINDA YANIT

ABD’nin yaptırım kararının ardından Moskova’dan çok net bir cevap geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, bu yaptırımlara yanıtın “kaçınılmaz” olduğu vurgulandı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü’nün yaptığı açıklamada, “ABD’nin yaptırımları iki ülkenin de çıkarlarına karşı” ifadesi kullanıldı. Yaptırımlar, ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yapılması planlanan görüşmeye katkı sağlamayacağını savunan Peskov, “Yaptırımların böyle bir toplantıya hiçbir şekilde katkıda bulunmayacağı gerçeği açık ve nettir. Bu tür yaptırımları kınıyoruz, bunları yasa dışı olarak görüyoruz ve kendi çıkarlarımızı en iyi şekilde koruyabilmek için de karşılıklılık ilkesi geçerli olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Ukrayna çevresindeki durumun NATO yüzünden gergin olduğunu ve ABD güçlerinin hala Rusya'nın kendi sınırlarına yakın konuşlandırıldığını söyleyen Peskov, bu nedenle ABD'nin iki savaş gemisinin Karadeniz'e konuşlandırılmasını iptal ettiği yönündeki haberlere rağmen, gerilimi azaltma hakkında konuşmak için erken olduğunu ifade etti.


Aydınlık