ABDİran gerginliği sürüyor.
ABD’de “Şahinler” bastırıyor.
Ama ciddi kaygı duyanlar da var.
“ABD’nin sonunu getirir” diyorlar.
İşte onlardan biri.
İlan Goldenberg.
Yıllardır Ortadoğu ile ilgileniyor.
CNAS (Yeni Amerikan Güvenlik Merkezi) Orta Doğu Güvenlik Direktörü. ABD derin devletinin elemanlarından. Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı İran Grubu Başkanı olarak da görev yapmış.
ABD Dış İlişkiler Konseyi’nin yayın organı Foreign Affairs dergisinde bir makale yazdı. ABDİran gerilimi ve olası savaşın ne olacağını değerlendirdi.
ABD için iyi şeyler öngörmüyor.
Goldenberg’in değerlendirmeleri özetle şöyle:
TANSİYON YÜKSEK
ABD ile İran arasındaki tansiyon yükseliyor.
Trump, bölgeye yeni kuvvetler gönderdi.
ABD, Fars Körfezindeki S. Arabistan, Norveç, BAE bayraklı petrol tankerlerinin vurulmasından İran’ı sorumlu görüyor.
Hiçbir şüphe duymuyor.
İran’ın küçük botlara füze ve mayın yüklediğini biliyor.
İYİ HABER
Bütün bunlara rağmen bölgedeki durum sanıldığı kadar kötü değil.
Taraflar, Bolton hariç, savaş istemiyor.
İran’ın stratejisi, tansiyonu düşük düzeyde tutmak ve ABD ile doğrudan bir çatışmadan kaçınmak şeklinde özetlenebilir.
ABD, son askeri hamleleri ile kamuoyuna sert bir görünüm verdi.
Ancak, bu sonuç almaya yönelik olmadığı gibi, alışılmamış bir yöntem de değil.
ABD bölgede bir savaşa hazırlanmış olsaydı yığınak çok dramatik bir şekilde artardı.
KÖTÜ HABER
Kötü haber savaş hâlâ olabilir.
Her ne kadar taraflar istemese de.
Yanlış hesap, yanıltıcı sinyal, küçük bir kıvılcım,…
İran, Orta Doğu ve ABD’deyi kapsayan devasa bir bölgesel çatışmaya dönüşebilir.
ABD ile ilişkili hedeflere yönelik küçük, inkar edilebilecek bir saldırı çatışmayı başlatabilir.
Örneğin;
İran liderleri ABD’ye karşı koyma zamanının geldiği kararını alabilir
Irak’taki, İran yanlısı Şii militanlar bir ABD askeri konvoyunu vurabilir.
Fars Körfezinde bir tankeri, petrol sızıntısına neden olacak şekilde yaralayabilir.
Tahran, geçmiş deneyimlerinden, böyle bir saldırının, kendilerince yapıldığının ispat edilemediği sürece, Washington’un doğrudan mukabele etmesi sonucunu doğurmayacağını bilir.
DURUM FARKLI
Ancak, bu defa durum farklı.
İran saldırısı sonrası Trump, İran’da bazı askeri hedefleri vurma emri verebilir.
ABD dünyaya bunun caydırma hedefli bir defaya mahsus olduğunu açıklar.
İRAN’IN KARTLARI
Buna karşı İran ne yapar:
İran’ın çok değişik opsiyonları var.
İran, Afganistan, Irak, Lübnan, Suriye ve Yemen’deki kontrol ettiği grupları ABD hedeflerine saldırı için kullanabilir.
Füzeleriyle, Bahrain, Kuveyt, Katar, Suudi Arabistan ve BAE’deki ABD hedeflerini vurabilir.
Hürmüz Boğazını tıkayabilir.
Petrol fiyatlarını fırlatır.
S. Arabistan’ın petrol üretim ve sevkiyatını devre dışına çıkarabilir.
Dünya çapında ABD hedeflerine saldırı düzenleyebilir.
GÜVEN YOK
İki ülke de birbirine güvenmiyor.
Kesin olmayan bilgilerle karar verebilirler.
ABD’nin İran’a yanıltıcı sinyal vermesi tehlikesi var.
Trump’ın twitter başına geçme alışkanlığı risk.
Güvenlik Danışmanının tutumu kaygı verici.
İran’a “önleyici vuruş” yapabilir.
ABD, çok sayıda İran gemisini batırabilir,
İran’daki hedefleri vurabilir.
SONUÇ
İran ordusu kısa bir süre darbe alır.
Ancak, topyekün ve güçlü bir karşı atak yapamayacak ölçüde değil.
Hizbullah 130 bin füzesiyle İsrail’e saldırabilir.
Savaş tüm bölgeye sirayet eder.
Çok büyük insani ve maddi kayıplara, yol açar.
“İran’ın vekaletçi güçlerini” yok etmek çok güç.
ABD uçakları, İran’ın nükleer projelerini geriletir.
Ama İran’ın bilimsel altyapısı ve teknolojik kapasitesini yok edemez.
Çatışmalar zamanla İran’ın nükleer silaha ulaşmasına neden olabilir.
İç kargaşa çabaları İran halkında karşılık bulmaz.
ABD’NİN SONU OLUR
Fatura 3 trilyon dolara ulaşabilir.
Bu da Rusya ve Çin’le süper güç rekabetinin sonu olur.”
ABD’li uzman da aynı görüşte.
ABD İran’a saldırırsa kaybeder.
Aydınlık
