ABD'de 46 yaşındaki George Floyd'un Minneapolis'te polis tarafından gözaltında öldürülmesi ülke genelinde ve dünyanın farklı bölgelerinde protesto edildi. Floyd'un 25 Mayıs'ta gözaltına alınışını gösteren videoda beyaz polis memuru Derek Chauvin'in diziyle yere yüzüstü yatırılan Floyd'un boynuna bastırdığı görülüyordu.
44 yaşındaki polis memuru Chauvin daha önce cinayetten suçlanmıştı. BBC Türkçe, görgü tanıkları, video görüntüleri ve resmi açıklamalarla Floyd'u ölüme götüren 30 dakikada yaşananları derledi.
Olaylar, 20 dolarlık sahte bir banknotun kullanılmak istendiği haberi üzerine başladı. Floyd'un, 25 Mayıs akşamı Cub Foods adlı marketten bir paket sigara satın aldığı sırada verdiği 20 dolarlık banknotun sahte olduğunu düşünen market sahibi durumu polise ihbar etti.
Floyd, memleketi Teksas'tan yıllar önce ayrılıp Minneapolis'te yaşamaya başlamıştı. Kısa bir süre önce bir gece kulübünde koruma olarak çalışmaya başlamıştı. Ama milyonlarca Amerikalı gibi Floyd da koronavirüs salgını nedeniyle işini kaybetti.
Floyd, Cup Foods'un daimi müşterilerindendi. NBC kanalına konuşan market sahibi Mike Abumayyaleh, Floyd'un güler yüzlü, hiçbir zaman sorun çıkarmayan biri olduğunu söyledi. Olay günü Abumayyaleh markette değildi. Banknotun sahte olduğundan şüphelenip polise ihbarda bulunan genç çalışan yalnızca iş yerindeki protokolleri uyguluyordu.
Yetkililerin açıkladığı görüşme metnine göre, market çalışanı akşam saat 20.01'de acil durum hattı 911'i aradı ve Floyd'dan sigarayı geri vermesini istedi. Çalışan daha sonra Floyd'un sigarayı vermeyi reddettiğini anlattı telefondaki operatöre. Floyd'un 'sarhoş göründüğünü' ve 'kendini kontrol edemiyor gibi göründüğünü' söyledi.
Telefon görüşmesinden kısa bir süre sonra saat 20.08'de olay yerine iki polis geldi. Floyd, köşe başında park halindeki aracında yanında iki kişiyle oturuyordu. Araca yaklaşan polislerden biri, Thomas Lane silahını çıkardı ve Floyd'dan ellerini göstermesini istedi.
Mahkeme raporunda savcılar, Lane'in neden silahını çekme ihtiyacı duyduğu açıklanmıyor. Savcılar, Lane'in 'elleriyle Floyd'u kavradığını ve arabadan dışarı çıkardığını' ifade ediyor. Raporda Floyd'un 'kelepçelenmemek için sürekli olarak direndiği' belirtiliyor.
Kelepçelendikten sonra ise Floyd'un 'itaatkar' davrandığı ve Lane'in kendisine 'sahte banknot kullanma' suçundan gözaltına alındığını' söylediği ifade ediliyor. Kargaşa da polislerin Floyd'u ekip otosuna koymak istediklerinde başladı. Rapora göre, saat 20.14 civarında Floyd "sert davranmaya başladı, yere düştü ve yetkililere klostrofobik olduğunu söyledi."
Daha sonra polis memuru Chauvin olay yerine geldi. Chauvin ve diğer polis memurları da Floyd'u ekip otosuna koymaya çalıştı. Saat 20.19'da Chauvin Floyd'u yolcu koltuğundan kenara çekti ve Floyd'un yere düşmesine neden oldu. Floyd, elleri arkadan kelepçeli halde yüzüstü yere düştü.
Görgü tanıkları da olayları o andan itibaren çekmeye başladı. Görüntülerde Floyd'un gerildiği, rahatsız olduğu görülüyor. Birçok farklı cep telefonundan çekilen görüntüler sosyal medyada paylaşıldı. Bu videolar Floyd'un son görüntüleri oldu.
Floyd polisler tarafından sakinleştirilirken Chauvin ise dizini Floyd'un kafası ve boynu arasına sıkıştırıp uzun bir süre o pozisyonda kaldı. Görüntülerde Floyd'un defalarca "Nefes alamıyorum" dediği "Anne" ve "Lütfen, lütfen, lütfen" diye bağırdığı duyuluyor.
Savcıların raporuna göre Chauvin, tam 8 dakika 46 saniye boyunca dizini Floyd'un boynuna bastırdı. Floyd 6 dakika sonra hareketsizdi, tepkilere yanıt vermiyordu. Görüntülerde Floyd'un sessizleştiği görülüyor, çevredekilerin de polislere "Nabzını kontrol edin" diye bağırdığı duyuluyor.
Polis memurlarından JA Kueng de bunun üzerine Floyd'un sağ bileğinde nabzını kontrol etmeye çalışıyor 'ama bulamadığını' söylüyor. Ama yine de yetkililer hareket etmiyor.
Saat 20.27'de Chauvin dizini Floyd'un boynundan çekiyor. Hareketsiz haldeki Floyd sedyeye konuyor ve ambulansla Hennepin Bölgesi Tıp Merkezi'ne götürülüyor. Yaklaşık bir saat sonra da Floyd'un öldüğü bildiriliyor.
Ölümünden bir gün önceki gece Floyd en yakın eski dostlarından Christopher Harris ile konuşmuş ve ondan kendisi için geçici işler bulan merkezle irtibata geçmesini istemişti.
Harris, 'sahteciliğin' Floyd'un karakterinde olmadığını söylüyor. Harris, "Ölüm şekli çok anlamsız. Hayatta kalmak için dua ediyordu. Hayatta kalmak istiyordu. Bu sisteme, size göre tasarlanmadığını bildiğiniz sisteme inanmak için çok uğraştığınızda, her zaman yasal yollarda adalet ararsınız, bulamadığınızda da yasaları kendiniz idare etmek istersiniz" dedi.